Złamanie kręgosłupa (fractura columnae vertebralis). Cechy. Ból w okolicy miejsca złamania. Zrzeszotnienie kości (osteoporosis). Cechy. Bardzo często występuje prze­wlekły, uporczywy ból, zwłaszcza na poziomie dolnych kręgów piersiowych, (p. również „Zrzeszotnienie kości"). Gruźlica kręgosłupa (spondylitis tuberculosa; malum Potti). Cechy. Cho­roba umiejscawia się najczęściej w środkowych i dolnych kręgach piersio­wych. Początkowo pojawia się lekki ból i nieznaczna sztywność, które to dolegliwości wraz z postępem zmian chorobowych ulegają nasileniu. Wraz z ewentualnym zapadnięciem się trzonów kręgów z powodu ich zniszczenia występuje ostry wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych, co jeszcze bar­dziej zwiększa dolegliwości. Nowotwór kręgu (włączając przerzuty raka, pierwotny nuęsak, szpiczak mnogi, ziarnicę złośliwą, mięsak limfatyczny). Cechy. Stały, uporczywy, cza­sami niezwykle ostry i opisywany jako rozpierający ból odczuwany jest zwy­kle w okolicy wzrostu guza; ból zwiększa się przy podnoszeniu ciężkich przedmiotów i przy ruchach (p. również „Nowotwór kręgu"). Choroba Scheuermanna (epiphysitis vertebralis). Cechy. Trudny do okre­ślenia ból występuje w odcinku dolnym kręgosłupa piersiowego, promieniuje na boki ku lędźwiom, znika w pozycji leżącej. Ból ustępuje po upływie wieiu miesięcy wraz z utworzeniem się w odcinku piersiowym kręgosłupa znie­kształcenia o typie kifozy. Początek choroby w wieku pokwitania. Zajęcie dolnego odcinka kręgosłupa piersiowego ze sztywnym unieruchomieniem tego odcin­ka. Z 'wywiadu można dowiedzieć się o uprzedniej nadmiernie wyczerpującej aktywności fizycznej. Możliwość wyrównawczego pogłębienia lordozy szyjnej i lędźwiowej. Badanie radiologiczne wykazuje odwapnienie płytek granicz­nych trzonów kręgów, guzki Schmorla, zwężenie przestrzeni międzykręgo-wych, ewentualny klinowaty kształt trzonów kręgów. Zespół przemieszczenia żebra. Cechy. W wyniku gwałtownego ruchu, prze­kraczającego zakres ruchomości w stawie żebrowo-kręgowym, powstaje prze­mieszczenie w tym stawie i pojawia się niezbyt silny ból lub uczucie niejasnej dolegliwości. Zwykle ból ma charakter stały, może jednak występować tylko po wysiłku; często promieniuje do przedniej części klatki piersiowej. W wywiadzie gwałtowny ruch, np. przy wkładaniu ręki do rękawa, lub obecność nieprawidłowości postawy. Może pojawić się wąski pas wzmożonego, napięcia mięśni, otaczający staw łączący żebro z wyrostkiem poprzecznym kręgu. Nasilanie się bólu przy ucisku. Guz rdzenia kręgowego. Cechy. Ból może być ograniczony tylko do grzbietu i wówczas występuje w okolicach w pobliżu guza, może również szerzyć się na obszar unerwiany przez wciągnięty w sprawę chorobową ko­rzonek tylny (p. również „Guzy rdzenia i ogona końskiego",). Półpasiec (herpes zoster). Cechy. Piekący ból o różnym nasileniu, od łagod­nego do bardzo ostrego, jest czasami przerywany napadami rozdzierającego bólu, promieniującego odcinkowo i poprzedzającego o 3 do 5 dni wystąpie­nie typowych wykwitów skórnych. Zapalenie nerwu (neuritis; dotyczy nerwów rdzeniowych). Cechy. Ból grzbietu o różnym nasileniu występuje łącznie z odcinkowymi nerwobólami. Choroby płuc i opłucnej (zapalenie płuc, zapalenie opłucnej, zator, zawał). Cechy. Ostry, kłujący ból tylnej i bocznej ściany klatki piersiowej, narasta­jący przy kaszlu i głębokim oddychaniu, jest wynikiem umiejscowienia się zmian chorobowych w tylnych lub bocznych częściach płuc czy opłucnej. Gorączka, leukocytoza, kaszel, czasami krwioplucie. Obja­wy fizyczne chorób stanowiących przyczynę dolegliwości. Badanie radiolo­giczne. Guz śródpiersia. Cechy. Stały, łagodny lub ostry, zlokalizowany, świdrujący ból grzbietu. Wrzód trawienny (ulcus pepticum). Cechy. W przypadku przewlekłej per­foracji na tylnej ścianie żołądka często stwierdza się promieniowanie bólu do środkowego i dolnego piersiowego odcinka kręgosłupa (Th, do Thln). Tętniak części zstępującej tętnicy głównej piersiowej (aneurysma partis descendentis aortae thoracalis). Cechy. Bardzo często jedynym objawem jest ból w okolicy tylnej ściany klatki piersiowej. Rak trzustki (carcinoma pancreatis). Cechy. Rak rozwijający się w trzonie gruczołu charakteryzuje się bólem w nadbrzuszu, często promieniującym na przestrzał ku tyłowi do grzbietu i do łopatki. Choroby przełyku (zapalenie przełyku, wrzód trawienny, skurcz wpustu, rak). Cechy. Łagodny ból w dolnej części odcinka piersiowego grzbietu, w nadbrzuszu i w okolicy zamostkowej, zaostrzający się przy połykaniu. Mniej częste przyczyny. Zmiany zwyrodnieniowe stawów; schorzenia gość­cowe kręgosłupa; zespół mięśniowo-powięziowy; wypuklenie się tłuszczu podpowięziowego (ból w okolicy międzyłopatkowej); przepuklina przeponowa (ból grzbietu w pozycji leżącej); zapalenie trzustki (ból w środkowej i dolnej części piersiowego odcinka grzbietu), torbiel trzustki, martwica trzustki (asep-tyczna); zapalenie pęcherzyka żółciowego (ból promieniujący do dolnego bie­guna prawej łopatki); kamica żółciowa; rak pęcherzyka żółciowego; ropniak pęcherzyka żółciowego; ropień wątroby (ból promieniujący do okolicy prawej łopatki); rak wątroby; ropień podprzeponowy; rak żołądka; skurcz odźwier-nika; tętniak rozdzielający aorty; zakażenia kręgów (zapalenie szpiku i kości, dur, bruceloza, kiła, grzybica); choroba Kummella; nerwica pourazowa.