Asthenia neuro-circulatoria (astenia nerwowo-krążeniowa; zespół wysił­kowy; serce żołnierskie). Cechy. Jednym z zasadniczych objawów jest ból w okolicy przedsercowej. Ból jest z zasady tępy lub ma charakter ucisku; trwa godzinami i nie promieniuje. Niekiedy dołączają się ostre, przeszywa­jące sensacje. Ucisk za mostkiem pojawia się rzadko, chociaż astenia nerwo­wo-krążeniowa może wikłać dusznicę bolesną, co spotyka się rzeczywiście często. Jeśli ból serca bądź rzadki ból zamostkowy jest ostry, może on pro­mieniować do lewej kończyny górnej i wtedy uważa się go mylnie za wyraz dusznicy bolesnej. Występowanie w związku z podnieceniem, wysiłkiem lub zmęczeniem; pojawianie się głównie u młodych osób dorosłych, zwykle bez organicznej wady serca; nieuzasadniona duszność; kołatanie serca oraz często­skurcz przy wysiłku; niekiedy częstoskurcz utrzymuje się; omdlewanie; za­wroty głowy; drżenie; poty; wzmożona pobudliwość nerwowa; skłonność dó głębokich wdechów; normalna podstawowa przemiana materii. Carditis rheumatica acuta (ostre gośćcowe zapalenie serca). Cechy. Nie­kiedy pacjent odczuwa dolegliwości w okolicy przedsercowej; czasem wy­stępują ostre bóle w klatce'piersiowej; rzadko rzeczywiście istnieje dusznica bolesna, zwykle występująca w podostrym lub przewlekłym uszkodzeniu za­stawek z zaznaczoną niedomykalnością zastawek tętnicy głównej. Embolia pulmonum (zator płuc). Cechy. W masywnym zatorze płuc ból często nie pojawia się. Niekiedy jednak występuje uczucie gniecenia w oko­licy przedsercowej lub w przedniej części klatki piersiowej. Nie obserwuje się promieniowania do kończyn górnych. Neuralgia intercostalis sinistra (lewostronny nerwoból międzyżebrowy; neu-ritis intercostalis). Cechy. Początek może być nagły z przeszywającym, roz­dzierającym, palącym bólem napadowym, umiejscowionym w jednej lub kilku przestrzeniach międzyżebrowych po stronie lewej, często w okolicy przed- sercowej, który wyraźnie nasila się przy głębokim oddychaniu,kaszlu' kicha­niu lub przy nagłym ruchu, a często jest mylnie przez pacjenta interpretowany jako wyraz choroby serca. Niekiedy występuje zlokalizowana tkliwość wzV^uż Prze_ biegu zmienionego zapalnie nerwu lub nerwów (zwłaszcza w pobliżrfc kręgów, linii pachowych lub w okolicy przymostkowej). Czasem w wywiadzie bywa uraz lub obecność zakażeń układu oddechowego względnie górnej jego bądź inne czynniki toksyczne, mogące powodować zapalenie nerwów" kiedy objawy ucisku na gałązki nerwowe; często pogorszenie pod wpływem zimna; ból może nasilać się lub pojawiać przy nagłym ruchu, kaszlu lub głębokim oddychaniu; brak zewnętrznych dowodów choroby; częste występcN wanie u kobiet; wykluczenie guza, tętniaka itd. Ostalgia (ból kostny). Cechy. Uraz, wiodący do zapalenia okostnej i do ostrego zapalenia szpiku kostnego żeber w okolicy przedsercowej (ze złama­niem lub bez), powoduje ostry gwałtowny ból i dotkliwą miejscową bolesność, która może trwać godzinami. Szpiczak mnogi, zniekształcające zapale­nie kości i mięsak, atakujący żebra w tej samej okolicy, mogą również powo­dować ból kostny. Pericarditis acuta (ostre zapalenie osierdzia). Cechy. Ostre zapalenie osier­dzia jest często niebolesne, ale jeśli ból pojawia się — a w niewielu przy­padkach może on być nadzwyczaj gwałtowny — lokalizuje się zwykle w oko­licy przedsercowej bądź w okolicy dolnych części mostka. Przy dużym wy­sięku w osierdziu bólu może nie być lub obserwuje się tępy, ćmiący ból w okolicy przedsercowej, uczucie pełności w klatce piersiowej lub okresowy bądź stały ból za mostkiem. W pleuropericarditis często występuje ból, który może umiejscawiać się w klatce piersiowej lub promieniować do szyi bądź brzucha. Emphysema pulmonum interstitiale spontaneum (samoistna śródmiąższowa odma płuc). Cechy. U chorego występuje nagle gwałtowny ból za mostkiem lub w okolicy przedsercowej z promieniowaniem do lewego barku i lewej kończyny górnej. Przyspieszenie tętna; niewielka gorączka; szmery o charak­terze trzaskania, chrupania lub „chrząkania" w okolicy przedsercowej i most­ka, synchronicznie z uderzeniem serca, zmieniające się pod wpływem oddy­chania i zmiany pozycji; leukocytoza; badanie radiologiczne. Mniej częste przyczyny. Rozdęcie okrężnicy gazem /zespół zagięcia śledzio­nowego); aerofagia; wiąd rdzenia (przełomy sercowe); zapalenie opłucnej w okolicy przedsercowej; dusznica bolesna; zawał serca; tętniak rozdzielający; tętniak łuku aorty; półpasiec; tętniak serca; pęknięcie płatka zastawki tęt­nicy głównej; przepuklina rozworu przełykowego; zatrucie arsenem (wdy­chanie); zapalenie mięśni obejmujące lewe mięśnie międzyżebrowe lub lewy mięsień piersiowy mniejszy; ból piersiowych korzonków tylnych; ciała obce, rak i uszkodzenia zapalne lewego dużego oskrzela; zgaga; wyraźne poszerze­nie serca; choroby pęcherzyka żółciowego; przyspieszona i niemiarowa akcja serca u osobników nerwowych; choroby zastawek serca (zwłaszcza u kobiet ze zwężeniem lewego ujścia żylnego); przewlekłe zapalenie śródpiersia; ze­spół pozawałowy; zespół przedniej ściany klatki piersiowej; choroba Tietza; nerwica serca; zespół po komisurotomii; pleurodynia; zespół hiperwentyla-cyjny; niektóre zaburzenia w zakresie współczulnego układu nerwowego.