Reklama
A A A

BUDOWA GRUCZOŁU KROKOWEGO

Miąższ sterczu jest w większej części gruczołowy (substantia glandularis), w mniejszej przeniknięty pasmami mięśniówki gładkiej (substantia muscularis), które wraz z tkanką łączną (bogatą we włókna sprężyste), jako tkanka śródmiąższowa nieregularnie prze­dzielają istotę gruczołową; pasma mięśniowe nie wytwarzają więc jednolitego ciała mięśniowego. Ilość substancji gruczołowej jest zawsze większa od ilości substancji mięśniowej, jednak stosunek ich do siebie jest bardzo zmienny i możemy mówić o gruczołowym i mięśniowym typie budowy ster­czu. W późniejszym wieku wzrasta składnik śródmiąższowy, substancja mięśniowa. Chociaż tkanka śródmiąższowa nie dzieli istoty gruczołowej na regularne zraziki, to jednak miąższ gruczołowy nie jest jednolity a składa się z małych nieregularnie ukształtowanych jednostek, poszczególnych silnie rozgałęzionych gruczołów cewkowo-pęcherzykowych w liczbie 30 do 50; układają się one promienisto dokoła wzgórka nasiennego sięgając do powierzchni gruczołu, do samej jego torebki. Przewody wyprowadzające sąsiednich gruczołów łączą się przeważnie z sobą, tak że ostateczna liczba tych przewodzików sterczowych (ductuli prostatici) jest mniejsza od liczby poszczególnych gruczołów i wynosi około 20 do 30, choć różni autorzy podają różne liczby; przewodziki te uchodzą do cewki moczowej bądź to na wzgórku nasiennym, bądź na przedniej, przeciwległej mu ścianie, bądź w rynience po obu stronach wzgórka. Światło poszczególnych gruczołów wysłane jest jednowarstwo­wym nabłonkiem waleczkowatym, w niektórych miejscach dwuszeregowym. W po­czątkowym górnym odcinku obwodu przedniego gruczołu brak jest przeważnie tkanki gruczołowej, tutaj ściana jest głównie mięśniowa, utworzona jeszcze z gładkiego zwie­racza pęcherza. Wierzchołek zaś gruczołu krokowego otaczają już poprzecznie prążkowane włókna zwieracza cewki . Wydzielina wytwarza się wewnątrz komórek w postaci drobniutkich ziarenek lipoidowych; powstaje z nich ciecz mętna, biaława, o odczynie zasadowym; ona nadaje nasieniu charakterystyczny właściwy mu zapach. Ciecz ta gromadzi się w większej ilości w gruczole; wydalana z niego stanowi 15—30% nasienia. Zawiera ona duże ilości kwaśnej fosfatazy, jak również i inne enzymy. U młodych mężczyzn, mniej więcej od 20 roku życia, w świetle pęcherzyków wydzielniczych spotyka się charakterystyczne koncentrycznie zbudowane ciałka, które przypuszczalnie powstały przez zagęszczenie wydzieliny gruczołu. U starszych mężczyzn ciałka te mogą być przepojone solami wapnia; noszą one wtedy nazwę kamyków sterczowych; większe z nich dochodzą do 2 mm. Uciskając gruczoł krokowy przez odbytnicę można wycisnąć nieco wydzieliny do cewki moczowej. Im więcej wytwarza się wydzieliny, tym bardziej mięśniówka gruczołu rozluźnia się; dopiero podczas wytrysku mięśniówka nagle się napina i wyciska zawartość do cewki moczowej. Odwrotnie niż w ciałach jamistych mięśniówka gładka jest tu więc rozluźniona w czasie spokoju a napięta podczas wytrysku. Poprzecznie prążko­wane włókna mięśniowe obejmujące wierzchołek gruczołu, jak wspomniano, wzmagają działanie mięśniówki gładkiej.