Reklama
Męski Magazyn
A A A

BUDOWA OGÓLNA NERKI

W nerce, podobnie jak w wątrobie, pod prosto ukształtowaną powierzchnią zewnętrzną kryje się zawiła budowa wewnętrzna. Budowa ta występuje wyraźnie w przekroju podłużnym przecinającym nerkę równolegle do obu jej powierzchni. Jako wyraz swej budowy miąższ nerkowy składa się z kory i rdzenia nerki, które gołym okiem z łatwością dają się odróżnić. Kora nerki (cortex renis) położona pod błoną mięśniową stanowi warstwę obwodową nerki grubości 5—7 mm. Na świeżym narządzie ma ona zabar­wienie żółtawoczerwone, rdzeń zaś niebieskawoczerwone; również na zwłokach utrwalonych widoczne są różnice zabarwienia, chociaż w zmie­nionych odcieniach. Na granicy widoczności znajdują się w korze liczne punkciki; są to ciałka nerkowe (corpuscula renis) stanowiące najistotniejszą właściwość kory. Na świeżych zwłokach mają one barwę czerwoną z po­wodu krwi, którą zawierają. Kora stanowi jednak nie tylko obwodową warstwę miąższu nerkowego; wnika ona również w obręb rdzenia między piramidy, końcem swym wpuklając się w zatokę nerkową; w przekroju podłużnym te wypustki kory mają postać przegród przedzielających piramidy; noszą one nazwę słupów ner­kowych (columnae renales). Wygląd ten mają one jednak w przekroju, w rze­czywistości są to wydrążone cylindry kory, w których tkwią piramidy. Kora więc prawie całkowicie obejmuje piramidy z wyjątkiem ich wierzchołka — brodawki nerkowej wnikającej do zatoki. Rdzeń nerki (medulla renis) obejmuje zatokę nerkową i leży między słupami nerkowymi; występuje on w postaci stożków tzw. piramid ner­kowych (pyramides renales). Liczba piramid bywa różna i waha się w gra­nicach 10—20 odpowiednio do liczby pierwotnych płatów (lobi); na prze­kroju natrafiamy mniej więcej na 8—10. Piramidy wykazują wyraźną bu­dowę prążkowaną; delikatne prążki biegną zbieżnie z zewnątrz do wewnątrz; są one tu wywołane prostolinijnym przebiegiem kanalików nerkowych bę­dących zasadniczym składnikiem miąższu nerkowego. Podstawa piramidy (basis pyramidis) skierowana ku obwodowi jest na zewnątrz wypukła; wierz­chołek piramidy wpuklający się w obręb zatoki nerkowej nosi nazwę bro­dawki nerkowej (papilla renalis). Wysokość piramidy wynosi około 5—7 mm. Każda brodawka objęta jest kielichem miedniczki nerkowej (p. dalej) i w miejscu przyrośnięcia podstawy kielicha dokoła brodawki jest ona nieco zwężona —szyjka brodawki ; mocz wy­dzielany przez nerkę ścieka do kielicha tylko z brodawki. W kilkakrotnym powiększeniu na szczycie brodawki widzimy drobne otworki w liczbie 10—25 — otwory brodawkowe (foraminapapillaria) ; są to ujścia kanalików nerkowych. Takie pole usiane otworkami ma nazwę pola sitowego . Zwykle w jedną brodawkę łączą się dwie, czasem trzy piramidy, w związku z czym liczba otworków jest bardzo zmienna. Powiększa się ona , jeżeli liczba piramid przynależnych do jednej brodawki jest jeszcze większa , co występuje zwykle na górnym i dolnym końcu nerki. Części obwodowe piramidy — pas zewnętrzny jest ciemniejszy od kory, na brodawce natomiast — pas wewnętrzny rdzenia jest jaśniejszy od kory i od pasa zewnętrznego. Podobnie jak kora z obwodu wnika między piramidy, tak samo rdzeń z podstaw piramidy wnika w obręb kory. Przy dokładniejszym oglądaniu dostrzega się, że do kory z podstaw piramid w pewnych odstępach wstępują delikatne, jaśniejsze prążki ciągnące się promienisto; kończą się one nie dochodząc do obwodu kory. Prążki te, jako przedłużenie rdzenia, noszą nazwę promieni rdzeniowych (processus medullares — na rycinie niewidocznej; tworzą one część promienistą (pars radiota) kory, zaś kora położona między promieniami rdzeniowymi stanowi tzw. część skłębioną (pars corwoluta) kory. Promienie rdzeniowe czyli część promienista kory, po­dobnie jak piramidy, zawiera prostolinijnie biegnące odcinki kanalików nerkowych, podczas kiedy część skłębiona kory oprócz ciałek nerkowych zawiera odcinki kręte kanalików; nosi ona również nazwę labiryntu kory. Nerka zawiera niewiele tkanki łącznej i w zróżnicowaniu narządu na płaty i zraziki nie odgrywa ona roli. Widzieliśmy poprzednio, że płat nerkowy (lobus renalis) utworzony jest z piramidy i z przynależnej do niej istoty korowej. W podziale nerki na zraziki, tzw. zraziki korowe (lobuli corticales) 1 istotne znaczenie ma przebieg naczyń krwionośnych. Są to naczynia międzyzrazikowe (vasa interlobulańa), które z granicy mię­dzy podstawą piramidy a istotą korową wstępują prostopadle do powie­rzchni nerki. Zrazikiem korowym (lobulus corticalis) nazywamy niewielki wycinek kory, w środku którego leży promień rdzeniowy, na gra­nicach zaś powyższe naczynia krwionośne międzyzrazikowe.