Wodonercze (hydronephrosis). Cechy. W okolicy nerki wyczuwa się obrzmienie lub guz, wypuklające okolicę lędźwiową. Guz o dużych rozmia­rach może zajmować większą część jamy brzusznej. Jest on napięty, elastycz­ny, gładki, kulisty, może wykazywać chełbotanie. Przy opukiwaniu obrzmie­nia lub guza stwierdza się stłumienie odgłosu opukowego. Zmieniona nerka często jest niebolesna przy obmacywaniu, od przodu pokrywa ją jelito grube. Guz może się na przemian opróżniać i wypełniać. Często-mocz lub skąpomocz. Cewnikowanie moczowodów. Badanie radiologiczne. Ropień okolonerkowy (paranephritis abscedens). Cechy. Ropień wyczuwalny jest jako głęboko położone stwardnienie pomiędzy ostatnim żebrem a grze­bieniem biodrowym. Obmacywaniem dwuręcznym stwierdza się obecność źle odgraniczonej, guzowatej masy, w okolicy której często występuje obrzmie­nie skóry. Intensywny ból, nasilający się przy ucisku na okolicę lędźwiową, zwykle promieniuje do okolicy biodrowej. Chory leży z podkur­czonymi nogami, a chodząc przenosi ciężar ciała na nogę po nie zajętej stro­nie, usztywnia kręgosłup i pochyla się- ku przodowi. Może wystąpić ropo-mocz, dreszcze, nieregularna gorączka, poty. Guz nerki (tumor renis). Cechy. Jeżeli guz jest duży, wyczuwa się go jako nieregularny, guzowaty lub gładki regularny twór, wypełniający i wypuklający okolicę lędźwiową, często sięga on wówczas aż do śródbrzusza. Guz tłumi odgłos opukowy; od przodu jest on przykryty przez jelito grube. Przy małych rozmiarach guza można go nie wyczuwać. Torbielowatość nerek (degeneratio polycystica renum). Cechy. W miejscu nerek obustronnie wyczuwa się guzy, wypuklające się do przodu, do jamy brzusznej. Nie stwierdza się chełbotania jak w wodonerczu czy roponerczu. Guzy tłumią odgłos opukowy i pokryte są od przodu przez jelito grube. Gruźlica nerki (tuberculosis renis). Cechy. W przypadku zmian serowatych jedna nerka jest często powiększona i tkliwa. W gruźlicy prosówkowej zmia­ny zajmują obie nerki, jednak nie powodują ich powiększenia. Roponercze (pyonephrosis). Cechy. Jak w wodonerczu. Gruźliczy ropień opadowy (abscessus frigidus). Cechy. W okolicy lędźwio­wej lub w okolicy trójkąta Petita wyczuwa się chełboczący twór. Obecność zmian gruźliczych w kręgosłupie lędźwiowym. Mniej częste przyczyny. Rak okrężnicy; tętniak w obrębie jamy brzusznej; tętniak tętnicy nerkowej; rozedma śródmiąższowa płuc; bąblowiec nerki; bąblowiec wątroby; pęknięcie nerki; mięsak limfatyczny węzłów chłonnych zaotrzewnowych; przepuklina trójkąta Petita; torbiel prosta nerki.