HYERAESTHESIA
Frzeczulicę zwykle można odróżnić od tkliwości, ponieważ skóra lub mięsień jest nienormalnie wrażliwy po uniesieniu go w stosunku do tkanki leżącej pod nim. Można to stwierdzić przy najlżejszym potarciu palcem.
Hysteria. Cechy. Przeczulica rzadko bywa uogólniona; niekiedy obejmuje połowę ciała (hemihyperaesthesia). Dziwaczne nieregularne pola nadwrażliwości należą do najczęstszych znamion histerii i nie odpowiadają ani polom korzonkowym, ani rozmieszczeniu nerwów obwodowych. Często występuje w okolicy nad stawami-, poniżej piersi, jajników oraz w okolicy grzbietowej części kręgosłupa.
Tabes dorsalis (wiąd rdzenia; ataxia locomotorica). Cechy. Nadwrażliwość dotykowa jest szczególnie częsta w przypadkach z przełomami żołądkowymi lub trzewnymi, w polach korzonkowych, odpowiadających zajętym trzewiom. Jest ona również częsta w okolicach, w których chory odczuwa bóle strzelające, i może być jednym z najwcześniejszych objawów tej choroby. Może pojawiać się na tułowiu, kończynach lub twarzy.
Neuralgia nervi trigemini (nerwoból nerwu trójdzielnego; bolesny tik). Cechy. Przeczulica występuje w okolicach zaopatrywanych przez jedną lub więcej gałązek piątego nerwu i jest szczególnie dotkliwa nad punktem wyjścia zajętych gałązek (foramen supra seu infraorbitale; foramen mentale).
Neuralgia et neuritis (nerwoból i zapalenie nerwu). Cechy. Przeczulica występuje w polu zaopatrywanym przez zajęty nerw obwodowy, a zwłaszcza nad jego punktem wyjścia.
Herpes zoster (zona, półpasiec). Cechy. Zlokalizowana przeczulica niekiedy poprzedza pojawienie się wykwitów i może utrzymywać się tygodniami i miesiącami po zniknięciu wykwitów.
Polyneuritis (zapalenie wielonerwowe). Cechy. Przeczulica obejmuje głównie ręce i stopy; często występuje pewien stopień znieczulenia. Współistnienie nadmiernej wrażliwości (hiperalgezji) na lekki ucisk z brakiem wrażliwości na lekki dotyk jest bardzo charakterystyczne dla zapalenia nerwów u alkoholików.
Syndroma thalamicum (zespół wzgórzowy; syndroma Dejerine-Roussy). Cechy. Hemihyperaesthesia (połowicza nadwrażliwość na ciepło i ból niekiedy współistnieje z połowiczym znieczuleniem na bodźce dotykowe po przeciwnej stronie ciała, twarzy i kończyn; istnieje również upośledzenie czucia stawowego, utrata czucia kostnego oraz astereognoza w zajętych kończynach. Przyczyną są zwykłe zmiany naczyniowe w zakresie brzusznej części wzgórza (thalamus).
Ból w znieczulonej okolicy; niekiedy ruchy pląsawiczo-atetoidalne; czasem hemiataxia; nieznaczne porażenie połowicze; bywa hemianopsia (niedowidzenie połowicze); czasem zaburzenia czynności pęcherza; wyraz twarzy nie odzwierciedla przeżywanej emocji (śmiech i krzyk nie znajdują wyrazu w działaniu odpowiedniego unerwienia).
Degeneratio medullae spinalis combinata subacuta (podostre skojarzone zwyrodnienia rdzenia kręgowego). Cechy. Przeczulica, odnosząca się do obwodowych części wszystkich czterech kończyn, należy do najwcześniejszych objawów przedmiotowych.
Mniej częste przyczyny. Bronchitis acuta (mostek); alcoholismus; appendicitis (prawa okolica biodrowa); paralysis Brown-Sequardi (po porażonej stronie); spondylitis tuberculosa (okolica powyżej znieczulenia); compressio me-dullae spinalis (okolica powyżej pola znieczulenia); urazy nerwów (postrzał itd.); meningitis cerebrospinalis; myelitis acuta; peritonitis; anaemia perni-ciosa; tuberculosis pulmonum (druga i piąta przestrzeń międzyżebrowa po tej samej stronie); ciąża; rachitis; haemorrhagia; meningitis; tumor cerebri; angina pectoris (w okolicy przedsercowej); asthenia neurocirculatoria (w okolicy przedsercoweij); meningitis tuberculosa spinalis; choroby jajników; encephalitis; meningitis spinalis interna; tumor medullae spinalis extramedullaris (przestrzeń powyżej pola znieczulenia); hernia disci intervertebralis (odcinek skóry zaopatrywany przez podrażniony korzonek czuciowy); neuralgia paraesthetica; septicaemia (polyneuritis); causalgia; polyarteriitis nodosa; zwy-radniające choroby stawów kręgosłupa szyjnego (jak w „dysku" szyjnym); adipositas dolorosa; cholecystitis.