Jak wyżej wspomniano, cewki zbiorcze łączą się w krótkie przewody brodawkowe uchodzące każdy oddzielnie na brodawce nerkowej. Z nich ścieka mocz do kielichów nerkowych mniejszych . Te łączą się z sobą w dwa lub trzy obszerniejsze kielichy nerkowe większe (calyces renales majores), które uchodzą do wspólnego większego zbiornika, miedniczki nerkowej (pehis renalis). Z miedniczki mocz odpływa długim, cienkim moczowodem (ureter) do pęcherza. Kielichy nerkowe mniejsze (calyces renales minores) występują naj­częściej w liczbie 8; są to stożkowate, błoniaste przewody długości około i cm. Brodawka jest wpuklona w kielich i podstawa kielicha zrasta się dokoła z brodawką w jej części nieco zwężonej zwanej szyjką brodawki . W miejscu przyczepu kielicha brodawka objęta jest wąskim rynienkowatym wypukleniem— sklepieniem kielicha ; w zastoju moczu w miedniczce sklepienie poszerza się i wy­pełnia, co może prowadzić do ucisku brodawki i zahamowania odpływu moczu przez otwory brodawkowe. Zazwyczaj każdy kielich mniejszy obej­ muje jedną brodawkę, często jednak dwie lub trzy brodawki objęte są jednym kielichem. Kielichy nerkowe większe (calyces renales majores). Kielichy mniejsze łączą się w dwa lub trzy przewody obszerniejsze bardzo zmiennego kształtu i wielkości uchodzące do miedniczki. Nazwano je kielichami większymi, choć nie mają one formy kielichów. Miedniczka nerkowa. Kielichy większe bez widocznej granicy przechodzą w miedniczkę nerkową. Jest ona kształtu lejkowatego, spłaszczona w kierunku od przodu ku tyłowi. Wierzchołek lejka wystaje z wnęki nerkowej ku dołowi i przechodzi w moczowód. Z two- rów, które się znajdują w zatoce nerkowej, miedniczka leży najbardziej ku tyłowi. Dlatego chirurg (w celach operacyjnego usunięcia kamieni ner­kowych) może otworzyć miedniczkę od strony tylnej bez uszkodzenia jamy otrzewnej lub nerki. Po wprowadzeniu środka cieniującego miedniczka jest wyraźnie widoczna w obrazie rentgenowskim . Zmienność kształtu miedniczki i kielichów jest bardzo duża. Krótkie kielichy mniejsze mogą prowadzić bezpośrednio lub za pośred­nictwem krótkich kielichów większych do obszernej workowatej miedniczki; byłby to tzw. typ bańkowaty. W przeciwieństwie do tego typu kielichy mniejsze mogą być długie i łączyć się z sobą w 2—3 mniej lub więcej długie przewody, kielichy większe, prowadzące do krótkiej miedniczki; byłby to tzw. typ rozgałęziony. Położenie miedniczki. Miedniczka i kielichy nerkowe położone są w zatoce nerkowej i przeważnie tylko wierzchołek miedniczki w przejściu w moczowód wy­staje z wnęki nerkowej. Miedniczka leży mniej więcej na wysokości wyrostka kolczy­stego i kręgu lędźwiowego czyli na poziomie przestrzeni między wyrostkami żebro­wymi i i 2 kręgu lędźwiowego (po stronie lewej nieco wyżej, po stronie prawej nieco niżej). Ku górze kielichy dochodzą nieco powyżej 12 żebra, ku dołowi sięgają do wysokości 3 kręgu lędźwiowego. Od płaszczyzny pośrodkowej miedniczka odda­lona jest mniej więcej o 5 cm. Wierzchołek miedniczki nerki prawej przylega do części zstępującej dwunastnicy, nerki lewej do trzustki a nieraz do zgięcia dwunast-niczo-jelitowego. Między te narządy wciskają się oczywiście naczynia nerkowe, bie­gnące do przodu od miedniczki. W obrazie rentgenowskim cień prawej nerki leży przy­środkowo od pola, które odpowiada pęcherzykowi żółciowemu. Budowa ściany kielichów i miedniczki. Ściana kielichów i miedniczki po­dobnie jak ściana moczowodu i pęcherza moczowego składa się z trzech warstw: łączno-tkankowej, luźnej błony zewnętrznej (tunica adventitia), która na brzegu brodawek przedłuża się w tkankę łączną zatoki nerkowej; ze środkowej błony mięśniowej (tunica muscularis) i wreszcie z wewnętrznej, grubej błony śluzowej (tunica mucosa), która częściowo przechodzi na brodawki nerkowe. Błonę śluzową brodawki pokrywa nabłonek wałeczkowaty jedno- a następnie dwuwarstwowy, który w miejscu przyczepu kielichów staje się wielowarstwowym i przechodzi w tzw. nabłonek przejściowy wyściełający kielichy i mied-niczkę, podobnie jak moczowód i pęcherz moczowy. Delikatną gładką błonę mięśniową przenika tkanka łączna; w obrębie miedniczki i kielichów mięśniówka układa się w siatkowate pasma, które w miejscu przyczepu kielichów wytwarzają pierścień mięśniowy dokoła szyjki brodawki; według Westenhofera 2 działanie tego pierścienia przyczynia się do opróżniania kanalików nerkowych. W obrębie miedniczki mięśniówka układa się poza tym w pasma podłużne, które przechodzą w wewnętrzną mięśniówkę podłużną moczowodu. Nie wiemy dokładnie, czy mięśniówka bierze udział w czynnym opróżnianiu się miedniczki; jednak może się ona dostosowywać do zawartości mie­dniczki, poszerzając się lub zwężając.