Miejscowy zanik jest często jedynie częścią ogólnego wyniszczenia w wielu ostrych i przewlekłych chorobach . Cały układ mię­śniowy zanika także u obłożnie chorych wskutek nieczynności czasem przy współistnieniu chorób organicznych układu nerwowego (wiąd rdzenia, nie­dowład ogólny, itp.). Zanik miejscowy może pojawiać się w chorobach obej­mujących części leżące pod mięśniami, jak na przykład w czynnej gruźlicy płuc, w której mięśnie przykrywające zmienioną chorobowo część płuc ule­gają zanikowi. Podobnie zanik miejscowy pojawia się w chorobach stawów (zapalenie stawów, gruźlica), zwłaszcza w mięśniach, których przyczep znaj­duje się ponad uszkodzonym stawem. Również złamania, wykręcenia, szyny (porażenie Volkmanna) i nowotwory są przyczyną miejscowego zaniku mięśni. W takich przypadkach skojarzenie z chorobą pierwotną wyjaśnia przyczynę zaniku. Wiele chorób układu nerwowego powoduje zanik mięśni; choroby te podano niżej. Polyneuritis (ołów, arsen, rtęć, alkohol, cukrzyca, błonica). Cechy. Zaniki mogą być znaczne, chociaż zwykle stopień osłabienia może być nieproporcjo­nalnie większy od zaników mięśni. Występuje skłonność do powolnej po­prawy. Poliomyelitis anterior acuta (porażenie dziecięce). Cechy. W tydzień lub więcej po napadzie przeważnie wyjaśnia się przyczyna powstałych porażeń, pozostawiając niedowłady — niemal zawsze jednostronne — porażonych mięśni, które szybko ulegają zanikowi. Zanik obejmuje jedną lub kilka grup mięśniowych unerwionych przez odpowiedni odcinek rdzenia. "Uraz nerwu (np. łokciowego, kulszowego). Cechy. Przy całkowitym uszko­dzeniu powstaje zanik wszystkich mięśni zaopatrywanych przez zajęty nerw. .W wywiadzie — uraz; porażenie mięśni zaopatrywanych przez nerw poniżej miejsca urazu; znieczulenie pola skórnego zaopatrywanego przez tenże nerw; reakcja zwyrodnieniowa w porażonych mięśniach; zabu­rzenia troficzne. Neuritis (miejscowe zapalenie nerwu). Cechy. Ostatecznie występuje zanik mięśni zaopatrywanych przez nerw objęty zapaleniem. Świdrujący lub kłujący ból w przebiegu nerwu lub w od­cinku, który zaopatruje; nerw staje się wrażliwy na ucisk; zaburzenie czyn­ności mięśni; ból podczas ruchu; drgawki i przykurcze; bywają zmiany tro­ficzne skóry. Atrophia musculorum progressiva (poliomyelitis anterior chronica). Cechy. Zaniki zaczynają się w poszczególnych grupach mięśni, zazwyczaj w małych mięśniach po promieniowej stronie dłoni, rzadziej w mięśniach barku, szyi, łopatek, bioder lub łydek. Zaczynają się one jednostronnie, lecz stają się wkrótce obustronnymi. Przebieg jest postępujący; w końcu choroba obejmuje cały układ mięśniowy, a zmiany są często znaczne. Sclerosis lateralis amyotrophica. Cechy. Zanik dotyczy zwłaszcza małych mięśni ręki oraz mięśni ramion, barków, szyi, następnie kończyn dolnych; występuje także zespół objawów porażenia opuszkowego. Myelitis transversa (inlectiosa, syphilitica, e compressione). Cechy. Wyraź­ny zanik mięśni może pojawiać się w zakresie mięśni kończyn górnych, jeżeli uszkodzenie dotyczy niższych odcinków rozszerzenia szyjnego rdzenia, lub kończyn dolnych, jeśli ma miejsce uszkodzenie rozszerzenia lędźwiowego. W zwykłym usadowieniu się zapalenia rdzenia kręgowego, a mianowicie w odcinku piersiowym, trudno jest wykryć zaniki, ponieważ obejmują one mięśnie tułowia; występuje tu także spastyczne porażenie poprzeczne bez zaników mięśni kończyn. Syringomyelia (jamistość rdzenia kręgowego). Cechy. Zaniki zazwyczaj zaczynają się w zakresie drobnych mięśni ręki (mięśnie międzykostne kłębu palca pierwszego i piątego), szerząc się później na przedramię, ramię, bark, chociaż szerzenie się procesu nie wymaga określonego porządku, lecz może pomijać niektóre części. Zanik może zaczynać się w obrębie pasa barkowego. Zaniki są obustronne, ale często dominują po jednej stronie. Obraz zaniku mięśni może pozorować albo postępujący zanik mięśni, albo stwardnienie sznurów bocznych rdzenia z zanikami mięśni. Ataxia Friedreichi (ataxia hereditaria). Cechy. Spotyka się lekkie, uogól­nione zaniki mięśniowe. Nie jest to prawdziwy zanik, ale raczej upośledzenie rozwoju. Tumor medullae spinalis. Cechy. Zanik całkowicie zależy od umiejscowie­nia i rozmiaru uszkodzenia i ogranicza się do mięśni, które są unerwiane przez zaatakowany odcinek rdzenia. Niektóre porażenia poniżej uszkodzenia rdzenia charakteryzują się stanem kurczowym i osłabieniem przy braku za­ników. Mniej częste przyczyny. Hemiplegia; paralysis progressiva (postać „strzałko­wa" Tootha); dystrophia musculorum progressiva Erfoi; aneurysma (ucisk ner­wu); neoplasma (z zajęciem nerwu); tumor caudae equinae; tabes dorsalis; paralysis musculorum spinalis progressiva (typu Werdnig-Hoffmann); poly­neuritis hypertrophica interstitialis; paralysis agitans (ręce i przedramiona); dermatomyositis (twarde mięśnie); thromboangiitis obliterans (rąk i przed­ramion); paralysis hysterica; herpes zoster; amyotrophia luetica; erythroder-mia; Polyarteriitis nodosa; atrophia musculorum progressiva spinalis Duchen­ne; paralysis atrophica Klumpke; syndroma musculi scaleni; żebro szyjne (ucisk na splot barkowy); guzy miednicy (obejmujące splot lędźwiowo-krzyżowy); rzadkie przyczyny zapalenia wielonerwowego (eter, dwusiarczek węgla, nafta, niedokrwistość złośliwa, pelagra, przewlekła białaczka szpikowa, białaczka limfatyczna, ziarnica złośliwa, rak żołądka, rak płuc, niedokrwistość pochodzenia śledzionowego, trąd, zimnica, ropnica, choroba Heerfordta, sep-, tyczne zapalenie wsierdzia, beri-beri, kiła, dur brzuszny, influenca, dna, ciąża); ostre zapalenie wielonerwowe z gorączką; uszkodzenie pierwszego korzonka rdzeniowego (ręka); uszkodzenie ruchowych nerwów czaszkowych; hernia nuclei pulposi.