Reklama
A A A

NACZYNIA I NERWY MACICY

Tętnice. Macicę zaopatruje głównie t. maciczna, gałąź t. biodrowej wewnętrznej. Biegnie ona wpierw zaotrzewnowo na ścianie wewnętrznej miednicy małej ku dołowi i do przodu, następnie skręca przyśrodkowo przez przymacicze, gdzie w odległościokoło 2 cm od szyjki macicy krzyżuje moczowód od góry i z przodu, wreszcie zawraca ku górze zbliżając się do cieśni macicy i przebiegając silnie wężowato kieruje się dalej ku górze wzdłuż brzegu macicy między obu blaszkami więzadła szerokiego. W okolicy dna t. maciczna oddaje dwie gałęzie końcowe, jajowodową oraz jajnikową, z których każda zespala się z gałęziami t. jajnikowej. Na swej drodze wzdłuż brzegu macicy t. maciczna oddaje liczne gałązki na obie powierzchnie trzonu, które w tkance podsurowiczej zespalają się z gałąz­kami strony przeciwległej i w śrubowatych skrętach wstępują w błonę mięśniową; oprócz tego wysyła ona gałązki do więzadła szerokiego macicy i do dna pęcherza. Silniejsza ga­łąź, t. pochwowa odchodzi zazwyczaj tuż po skrzyżowaniu t. macicznej z moczo-wodem; zaopatruje ona szyjkę i górną część pochwy; drobniejsza gałązka t. pochwowej dochodzi do moczowodu. Podczas menstruacji t. maciczna grubieje, wężowate skręty silniej się zaznaczają, drobne gałązki silniej wypełniają się krwią. Szczególne znaczenie mają zespolenia w obrębie krezki jajowodu między gałęzią jajowodową oraz jajnikową a odpowiednimi gałęziami t. jajnikowej. Z tego powodu bezkrwawy za­bieg operacyjny nie jest możliwy, jeżeli podwiązane będą jedynie obie tętnice maciczne. Żyły. Drobniutkie żyłki, które z błony śluzowej wstępują do błony mięśniowej, już w jej obrębie wytwarzają większe naczyńka, które wreszcie kierują się do brzegu macicy; tutaj łącząc się z sobą wytwarzają grubsze naczynia żylne. Biegną one po­dobnie do większych tętnic wzdłuż brzegu macicy, podczas kiedy część pośrodkowa przedniej i tylnej ściany macicy nie ma większych naczyń. Dlatego też przy otwieraniu macicy jest rzeczą korzystną wykonywanie cięcia cesarskiego w linii pośrodkowej, ponieważ wtenczas większe naczynia ściany macicy ulegają stosunkowo najmniejszemu uszkodzeniu. Wzdłuż brzegu macicy (wewnątrz więzadła szerokiego) biegnące żyły wytwarzają splot żylny maciczny obejmujący t. maciczną. Wreszcie w obrębie części podstawowej przymacicza ze splotu tego powstaje jedna lub kilka silnych żył macicznych, które towarzyszą tętnicy, krzyżują moczowód od góry i uchodzą następnie do ż. biodrowej wewnętrznej. Za pośrednictwem żył krezki jajowodu żyły splotu macicznego łączą się również z ż. jajnikową; jest to najsilniejszy poboczny odpływ krwi żylnej. Poza tym za po­średnictwem splotu pęcherzowego wytwarzają się zespolenia z żyłami pęcherza, ku tyłowi z żyłami odbytnicy, z żyłami dna miednicy, za pośrednictwem żyłek więzadła obłego z żyłami ściany brzucha; odpływ krwi z macicy możliwy jest więc w wielu kie­runkach. W zastoju krwi splotu macicznego zachodzi więc możliwość odprowadzenia krwi z macicy wyżej wskazanymi drogami. Naczynia chłonne. Naczynia chłonne macicy tworzą sieci w każdej z trzech błon, śluzowej, mięśniowej i surowiczej, z których składa się ściana macicy. Odpływ limfy odbywa się w kilku kierunkach: Z dna macicy i górnej części trzonu biegną naczynia chłonne głównie wzdłuż gałęzi jajowodowej i jajnikowej t. macicznej; tą drogą dostają się do krezki jajowodu i podobnie do naczyń chłonnych jajnika uchodzą do węzłów lędźwiowych położonych na przedniej oraz bocznych ścianach aorty i żyły głównej dolnej mniej więcej na poziomie dolnego odcinka nerek. Z dolnej czę­ści trzonu i z szyjki naczynia chłonne prowadzą do węzłów przymacicznych poło­żonych na brzegach szyjki, dalej biegną w przymaciczu i kierują się do węzłów bio­drowych wewnętrznych położonych w kącie między t. biodrową zewnętrzną i we­wnętrzną. Dalszą drogę odpływu limfy, która jednak czasami tylko ma większe znaczenie, stanowią drobne naczyńka chłonne biegnące wzdłuż więzadła obłego macicy i uchodzące do węzłów pachwinowych powierzchownych. Wreszcie u pod­stawy więzadła szerokiego macicy występują połączenia naczyń chłonnych macicy z naczyniami pęcherza, odbytnicy oraz z węzłami krzyżowymi. Nerwy. Zaopatrzenie nerwowe macicy odbywa się przez autonomiczny splot maciczno-pochwowy, będący głównym przedłużeniem splotu podbrzusznego dolnego oraz przez nerwy przywspółczulne z 3 i 4 nerwu krzyżowego, dochodzące do splotu maciczno-pochwowego. W splot ten włączone są liczne zwoje ułożone wzdłuż brzegu szyjki; z tych zwojów szyjki macicy wychodzi główna masa nerwów macicznych, które wstępują w ścianę macicy. W błonie mięśniowej nerwy te tworzą obfitą sieć, gałązki której kierują się dalej do błony śluzowej i sięgają aż do nabłonka kończąc się wolno między komórkami. Macica wyposażona jest również w nerwy czuciowe; włókna czuciowe wstępujące przez korzonki tylne dochodzą do 1—3 segmentu lędźwiowego rdzenia; zwłaszcza szyjka macicy jest szcze­gólnie wrażliwa na dotyk i ból. Choć włókna przywspółczulne anatomicznie zostały stwierdzone, jednak nie znamy ich czynności. Włókna współczułne natomiast na mię­śniówkę macicy nieciężarnej mają wywierać czynność hamującą, na mięśniówkę macicy ciężarnej — pobudzającą .