Powiększenie nerki. Cechy. Powiększenie nerki niezależnie od przyczyny wykazuje pewne cechy, które zależą ściśle od charakteru choroby atakującej nerkę. Guz zwykle zachowuje kształt nerki i szerzy się ku przodowi i dołowi, rzadko ku tyłowi. Pole stłumienia odgłosu opukowego ciągnie się nieprzerwa­nie od bocznego rzutu guza do linii środkowej tylnej ciała. Jelito grube leży od przodu w poprzek guza; dlatego zwykle można uzyskać normalny odgłos opukowy od przodu. Przy głębokim wdechu guz nie ulega tak swobodnie obniżeniu, jak guz śledziony czy wątroby. Można go z łatwością wyczuć przy badaniu dwuręcznym i przesunąć ku tyłowi do lędźwi. Czasem udaje się wy­wołać normalny odgłos opukowy w okolicy między guzem i wątrobą łub żebrami. Po stronie guza mogą rozwijać się żylaki powrózka nasiennego. Nephroptosis (nerka opuszczona; ren mobilis). Cechy. Dwuręczną palpacją można wykryć twardy, zaokrąglony, ruchomy twór o kształcie nerki w oko­licy lędźwiowej, który obniża się przy głębszym wdechu. Ucisk może być przyczyną bólu przyprawiającego o mdłości. W razie mniejszej ruchomości dolny biegun nerki można wyczuwać przy palpacji dwuręcznej dopiero na szczycie głębokiego wdechu; w czasie wydechu można wtedy wyczuć, jak zaokrąglony i gładki twór wyślizguje się ku górze w kierunku żeber. Głów­nymi cechami są: rozmiar, kształt, uczucie ślizgania się, pod wpływem ucisku ból wywołujący mdłości oraz możliwość odprowadzenia do łoża nerki. Uczucie rwania i dolegliwości w okolicy lędźwiowej, lub nawet ból czy newralgia; objawy nerwicowe; niestrawność; przełomy typu Dietla (ból, dreszcze, mdłości, wymioty, gorączka, zapaść, której towarzyszy bezmocz łub po której następuje wielomocz); hydronephrosis intermittens; zmiany radiologiczne. Carcinoma coli (rak okrężnicy). Cechy. Jeśli guz zajmuje wstępnicę lub zstępnicę, często można wyczuć przy palpacji guz. Opór można uchwycić obu­rącz, jest on ruchomy i daje normalny odgłos przy opukiwaniu. Intussusceptio (wgłobienie). Cechy. Wstępnica bywa wyczuwalna jako guz walcowaty w odmianach krętniczo-kątniczej i krętniczo-okrężniczej. Począt­kowo guz można wyczuć tylko w prawej okolicy bocznej, później ciągnie się on w poprzek brzucha nad pępkiem i wreszcie ku dołowi do okolicy lewo-bocznej i do miednicy. Wraz z każdym nawrotem ściskającego bólu guz staje się twardszy i bardziej wydatny. Główne objawy. Występowanie zwykle u otyłych, zdrowych niemowląt poniżej jednego roku życia; nagły początek; okresowy ból w jamie brzusz­nej; wymioty wstępne, ustępujące później, a rzadko kałowe; bolesne parcie z odchodzeniem krwi i śluzu; bez leczenia śmieTĆ w ciągu jednego do ośmiu dni. Mniej częste przyczyny. Lobus Riedeli hepatis; zgrubienie wstępnicy (peri­colitis, perityphlitis, typhlitis, appendicitis, tuberculosis hyperplastica, coli­tis mucomembranacea, dysenteria, colitis ulcerosa); zaklinowanie kału; po­większenie pęcherzyka żółciowego; cystis seu tumor ovarii; splenomegalia; tumor glandulae suprarenalis; tumor intestini tenuis; tumor omenti; intussus­ceptio chronica; guzy sieci.