Jęczmień (hordeolum). Cechy. Na brzegu powieki pojawia się zaczerwie­nione obrzmienie, któremu towarzyszy ból, tkliwość przy ucisku i często znaczny obrzęk. W bardzo krótkim czasie uwidacznia się żółtawy punkt, świadczący o nacieczeniu ropnym. Występuje najczęściej u młodych osób; skłonność do poja­wiania się w większej liczbie; występuje w związku z zaburzeniami w ogól­nym stanie zdrowia, przy zaparciach i przy niewyrównanych wadach re­frakcji. Gradówka (chalazion). Cechy. W pobliżu brzegu powiekowego powstaje nieomal bezobjawowo obrzmienie wielkości małego lub dużego ziarnka gro­chu, które wolno powiększa się.* Jest ono twarde i zrośnięte z chrząstką tarczki, lecz nie ze skórą. Po odwróceniu powieki widoczne jest w tym miej­scu czerwone lub szarawe zabarwienie spojówki. Występuje pojedynczo lub w większej ilości i może ulec zropieniu. Ropień (ropowica). Cechy. Pojawia się jako umiejscowione czerwone wy­górowanie i często jest ciężką postacią czyraka lub jęczmienia. Cała powieka jest przekrwiona. Obrzęk i nastrzyknięcie spojówki; silny ból; ból głowy i gorączka; w wywiadzie uraz, naświetlania, choroba oczodołu lub osłabienie; zakrzep żył oczodołu lub zakrzep zatoki jamistej. Torbiele gruczołów Molla. Cechy. Małe torbiele o przeziernej zawartości powstają na skutek zamknięcia ujścia gruczołów potowych; często spotykane są na brzegu powiekowym; mogą powodować znaczne zadrażnienie. Brodawki i rogi (papilloma, cornu cutaneum). Cechy. Brodawki są spoty­kane często — są one podobne do brodawek występujących w innych miej­scach. Rogi skórne (fibroma, molluscum fibrosum) są to uszypułowane, bądź też nieuszypułowane wyrosła z tkanki łącznej, czasami z jednoczesnym wy­stępowaniem licznych podobnych guzów w innych częściach ciała. Róg skórny może wyrastać z brzegu powieki. Czyrak (furunculus). Cechy. Stwierdza się ograniczony naciek zapalny skóry i tkanki podskórnej oraz tworzenie się małego ropnia z następowym powstaniem martwicy w części centralnej. Może dojść do zgorzeli tkanek ota­czających. Cysta gruczołu łojowego. Cechy. Może się wytworzyć na zewnętrznej części powieki jako okrągłe nacieczenie, połączone w jednym punkcie ze skórą i wypełnione serowatymi masami. Prosak (milium). Cechy. Małe żółtawobiałe uniesienie wielkości mniej wię­cej łebka szpilki, które występuje przy ujściu gruczołu łojowego. Znamię naczyniowe (naevus). Cechy. Wrodzone znamiona występują bądź to w postaci jasnoczerwonych plamek (naczyniaki pochodzące z kapilarów), bądź też jako uniesione, niebieskawe wyrosła, o budowie jamistej, nieco płatowatej, które mogą osiągać duże rozmiary i rozciągać się od powieki na okolicę czoła i skroni. Kępki żółte (xanthalasma). Cechy. Są to płaskie lub lekko uniesione żółtawe twory skórne, występujące zwykle w większej ilości, spotykane najczęściej w okolicy kąta wewnętrznego oka u starszych kobiet. Ostre zapalenie woreczka łzowego. Cechy. Skóra w okolicy woreczka łzo-wego jest zaczerwieniona, obrzęknięta i napięta; zmiany te rozszerzają się na przylegające części powiek i spojówki. Po dwóch lub trzech dniach pojawia się żółte zabarwienie, zwykle w miejscu położonym nieco poniżej woreczka, wskazujące na tworzenie się ropnia. Może dojść do ewakuacji ropy i wygo­jenia lub też może się wytworzyć przetoka. Gorączka, tkliwość i ból, zlokalizowany w miejscu scho­rzenia. Ciało obce w powiece. Cechy. Odpryski szkła, odłamki stali lub żelaza, kule, cząstki kamienia, kawałki drzewa itp. mogą utkwić w tkankach powieki, gdzie ulegają otorbieniu, lub też powodują utworzenie się ropnia. Wywiad, wskazujący na możliwość utkwienia ciała obcego w powiece. Mięczak zaraźliwy (molluscum contagiosum). Cechy. Liczne, małe, białe, okrągłe guzki, wielkości sięgającej nieraz małego grochu, umiejscowione na skórze powiek i twarzy. Środek guzka jest zagłębiony i uwidacznia ciemny otworek — ujście mieszka włosowego. Przy wyciskaniu może się wydobywać miękka, serowata zawartość. Występowanie zwykle u dzieci. Po kilku tygodniach trwa­nia guzki ulegają wchłonięciu. Mięsak. Cechy. Pojawia się jako dość elastyczny guzek, pokryty łatwo przesuwalną skórą, który gwałtownie powiększa się, ulega owrzodzeniu i roz­rasta się w głąb oczodołu. Mniej częste przyczyny. Grzybica drożdżowa; choroba Mikulicza (gruczo­łów łzowych); zapalenie spojówek typu Parinaud; guzki dnawe; jaglica; ner-wiak; tłuszczak; przepuklina tłuszczowa; chłoniak; kłykcina; gruźlicze za­palenie tarczki; mięśniak; gruczolak; chrzęstniak i rogowacenie ciemne; sarkoid; choroba Handa-Schullera-Christiana; włókniaki skórne; torbiel skó-rzasta; kaszaki; przepuklina oponowa; nerwiak zwojowy; zapalenie gruczołu łzowego; ziarniniak ropny.