Osłabienie szmeru oddechowego lub oddech starców jest częstym objawem u ludzi w podeszłym wieku oraz w stanach niemocy i osłabienia. Jeśli badany oddycha tak spokojnie, iż pęcherzyki ulegają przy wdechu niedostatecznemu rozdymaniu, wysłuchuje się szmer oddechowy pęcherzykowy osłabiony, jakby dochodzący z oddali. Ściany klatki piersiowej o rozwiniętej podściółce tłusz­czowej lub obrzmiałe posiadają mniejszą zdolność przewodzenia szmerów od­dechowych niż cienkie ściany. Emphysema pulmonum alveolare essentiale (rozedma płuc istotna pęche­rzykowa). Cechy. Ogólnie charakterystyczną cechą choroby jest osłabienie szmerów oddechowych, wydech wydłużony o niskim tonie i krótki cichy wdech. Klatka piersiowa beczkowata; duszność; szmer oddechowy szorstki z sapaniem i przedłużonym wydechem; sinica; przewlekły nieżyt oskrzeli; osłabienie drżenia piersiowego; nad płucami odgłos opukowy nad­miernie jawny; osłabienie tonów serca; zwykle nad całą powierzchnią płuc rzężenia suche. Pleuritis exsudativa (wysiękowe zapalenie opłucnej). Cechy. Poniżej gór­nej granicy wysięku z zasady obserwuje się częściowe lub całkowite zniesie­nie szmerów oddechowych. U dzieci niekiedy bywa inaczej. We wczesnym okresie choroby czasem szmer tarcia opłuc­nej i bóle; przemieszczenie uderzenia koniuszkowego ku stronie przeciwnej; stłumienie odgłosu opukowego bądź stłumienie deskowate, zniesienie drżenia głosowego. Przykręgosłupowo pole stłumienia Grocco, nad granicą wysięku odgłos opukowy Skody; aspiracja (płyn surowiczy barwy słomkowej); badanie radiologiczne. Empyema pleurae (pleuritis purulenta). Cechy. Z zasady występuje osłabie­nie szmeru oddechowego, chociaż niekiedy — zwłaszcza u dzieci — szmer może nasilać się, nabierając cech szmeru oddechowego oskrzelowego. Czasem ból w bocznej części klatki piersiowej; niewielki kaszel; poty i gorączka o torze nieregularnym; bladość i osłabienie, zwłaszcza u dzieci; zmniejszenie ruchomości oddechowej klatki piersiowej; przemiesz­czenie serca i wątroby; fizyczne objawy zapalenia opłucnej z wysiękiem; znaczna leukocytoza; aspiracja (ropa); badanie radiologiczne. Hydrothorax puchlina opłucnej). Cechy. Jak w wysiękowym zapaleniu opłucnej, ale znacznie częściej po obu stronach. Pneumothorax acutus (ostra odma opłucnej). Cechy. Nad okolicą odmy stwierdza się osłabienie szmeru oddechowego, a często nawet jego zniknięcie. Jeśli w ogóle wysłuchuje się szmery oddechowe, mają one cechy słyszanego z odległości szmeru oddechowego dzbanowego lub szmeru oskrzelowego (w wypadku przewodzenia szmeru oddechowego przez pole niedodmy, przyle­gające do drożnego oskrzela). To osłabienie szmerów oddechowych utrzymuje się, gdy w jamie opłucnej zaczyna nagromadzać się płyn lub ropa. Przeszywający ból w bocznej części klatki piersiowej; nie­zwykła duszność; tętno małe, przyspieszone; nieruchomość i poszerzenie za­jętej strony; przemieszczenie uderzenia koniuszkowego ku zdrowej stronie; zniesienie drżenia głosowego; odgłos opukowy bębenkowy; metaliczny odgłos oskrzelowy mowy; objaw trojaka; niekiedy rzężenia metaliczne i kaszel; w późniejszym okresie objaw spadającej kropli oraz ruchomego płynu; bada­nie radiologiczne. Oedema pulmonum (obrzęk płuc). Cechy. Osłabienie szmerów oddechowych i przewodnictwa głosowego, zwłaszcza od tyłu nad podstawami obu płuc. Istnienie przyczyn obrzęku w zakresie narządu krążenia, nerek lub innych; duszność; stłumienie odgłosu opukowego nad podstawami obu płuc; rzężenia wilgotne i suche; kaszel; obfita plwocina surowicza, często podbarwiona krwią. Pneumonia crouposa (płatowe zapalenie płuc). Cechy. We wczesnym okre­sie nawału szmer oddechowy jest zwykle nieco osłabiony. Osłabienie szmeru oddechowego spotyka się również w tych postaciach pneumonia massiva, w których wysięk włóknikowy znacznie zwęża światło oskrzela. Atelectasis (collapsus pulmonis). Cechy. We wczesnych okresach zwykle występuje osłabienie szmeru oddechowego. Jeśli zmiany dotyczą dużych przestrzeni płuca, obecność przyczyn zatkania oskrzeli lub uciśnięcia płuca; poza tym ostre zapalenie naj­mniejszych oskrzeli lub świeży zabieg operacyjny; niekiedy duszność; upośle­dzenie ruchomości oddechowej; zapadnięcie klatki piersiowej po stronie za­jętej; zmniejszenie drżenia piersiowego (czasem wzmożenie); jeśli zmiany są rozległe i zlokalizowane powierzchownie, stłumienie odgłosu opukowego; jeśli zmiany otaczają duże oskrzele, niekiedy objawy przemawiające za jamą. Slenosis bronchi (zwężenie oskrzela). Cechy. Szmer oddechowy oraz prze­wodnictwo głosowe ulegają osłabieniu lub znikają w okolicy nad miejscem zwężenia oskrzela. Duszność wdechowa; napadowy kaszel; osłabienie drżenia głosowego; w okolicy zwężenia głośne rzężenia suche; obecność czynnika przyczynowego wewnątrz lub na zewnątrz oskrzela. Ciało obce w drogach oddechowych. Cechy. Nad płucem w okolicy zatka­nia stwierdza się osłabienie lub zniesienie szmerów oddechowych. Jeśli ciało obce usadowiło się w krtani lub tchawicy, występuje osłabienie szmerów od­dechowych po obu stronach klatki piersiowej. Pleuritis adhaesiva chronica (zrostowe przewlekłe zapalenie opłucnej). Cechy. Szmery oddechowe oraz przewodnictwo głosowe ulegają osłabieniu, zwłaszcza nad podstawami płuc, stosownie do stopnia zgrubienia opłucnej, do upośledzenia oddychania oraz do obliteracji pęcherzyków. W wywiadzie — uprzednio przebyta choroba płuc; znie­kształcenie i nieruchomość oddechowa klatki piersiowej; nad podstawą jed­nego płuca deskowate stłumienie; szorstki szmer tarcia. Tumor mediastini (guz śródpiersia). Cechy. W obszarze stłumienia guza szmery oddechowe są zniesione; guz nie przewodzi ani szmerów oddechowych, ani tonów serca. Jeśli rozwija się puchlina śródopłucna, obszar zniesienia szmerów oddechowych ulega powiększeniu. Carcinoma pulmonis et pleurae (rak płuca i opłucnej). Cechy. Umiarkowa­nie rozsiane zmiany nowotworowe powodują osłabienie szmerów oddecho­wych, jeśli nie tworzy się jama. Mniej częste przyczyny. Bronchitis acuta (jeśli światło oskrzelowe uległo zatkaniu przez wydzielinę); bronchitis chronica (wskutek rozedmy); bronchitis fibrinosa; hyperaemia pulmonum acuta et chronica; fibrosis pulmonum (nad podstawami); pneumonía caseosa (we wczesnych okresach choroby); tubercu­losis exulcerans chronica (niekiedy nad ograniczonymi polami tworzącego się nacieku); tuberculosis fibrosa pulmonum (nad podstawami płuc); echinococcus pulmonum; pleuritis fibrinosa acuta (wskutek upośledzenia oddychania w na­stępstwie bólu); pleurodynia (upośledzenie oddychania wskutek bólu); pleuri­tis diaphragmatica (nad podstawami); hernia diaphragmatica (z powodu nie-dodmy); trauma thoracis (wskutek ograniczenia ruchów oddechowych lub ewisceracji); sarcoma pulmonis; abscessus subphrenicus (w okolicy pachowej); chylothorax; pneumoconiosis; distomatosis pulmonum; eventratio diaphrag-mae; pertussis (w następstwie „piana"); mycoses pulmonum (osłabienie szmeru oddechowego pęcherzykowo-oskrzelowego); bronchopneumonia (we wczesnym okresie); pulmocystodeus; gangraena pulmonum (niekiedy we wczesnych okre­sach).