Odra (morbilli). Cechy. Najwybitniejsze znaczenie diagnostyczne mają wy- kwity w jamie ustnej. Wykwity te składają się z niebieskawobiałych plamek na czerwonym tle; w ciągu pierwszych 24—36 godzin jest ich bardzo niewiele; potem śluzówka może być nimi usiana. Często można je dostrzec dopiero przy starannym oglądaniu w silnym świetle słonecznym. Najlepiej widoczne są plamki na wewnętrznej powierzchni policzków na wysokości zębów trzo- nowych, a w większości przypadków są one tylko w tym miejscu; mogą się jednak pojawiać prawie w każdej części jamy ustnej. Ich znaczenie dia- gnostyczne polega na fakcie, że w odrze są one obecne prawie z reguły, że nie spotyka się ich w innych chorobach oraz że zjawiają się zwykle na 2—3 dni przed wystąpieniem wysypki skórnej. Znikają one zazwyczaj w okre- sie pełnego rozwoju choroby. W wywiadach narażenie na zakażenie przed 7—21 dniami; najczęstsze występowanie w grudniu i czerwcu, głównie u dzieci; ostry po­czątek z katarem nosa, zaczerwienieniem spojówek, łzawieniem i światło-wstrętem; kaszel; zapalenie krtani; początkowo gorączka około 39° C zmniej­szająca się na drugi dzień do 38°, a po wystąpieniu wysypki wzrastająca do 40° lub nawet 40,5°, powracająca do normy na 7 dzień od wystąpienia cho­roby; w okresie zwiastunowym rumień na tułowiu (rash), później prawdziwe wykwity złożone z kleksowatej, nieregularnej, ciemnoczerwonej wysypki grudkowej, często układającej się w półksiężyce, która występuje najpierw na skroniach i szerzy się na twarz, tułów i kończyny; wysypka utrzymuje się 3—4 dni, po czym następuje otrębiaste złuszczanie się; mogą nastąpić po­wikłania (odoskrzelowe zapalenie płuc, zapalenie jamy ustnej i rak wodny, zapalenie ucha środkowego, biegunka, drgawki); czasem dochodzi do po­wikłań zejściowych (gruźlica płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, powiększe­nie migdałków podniebiennych i wyrośli adenoidalnych); leukopenia.