POWIĘKSZENIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHWINOWYCH
W tej okolicy występują dwie zasadnicze grupy węzłów chłonnych; węzły pachwinowe, leżące w tkance podskórnej wokół więzadła Pouparta i zbierające chłonkę z zewnętrznych narządów płciowych, odbytu, pępka, dolnej okolicy brzucha i lędźwi, pośladków oraz górnej trzeciej części uda; węzły chłonne, leżące poniżej otworu owalnego i zbierające chłonkę z kończyn dolnych poniżej trzeciej części uda. Większość mężczyzn oraz niektóre kobiety mają nierówne, niebolesne, wyczuwalne węzły chłonne w okolicach pachwinowych w wyniku powtarzających się mniejszych zakażeń. Węzły chłonne mogą ulegać nieznacznemu powiększeniu i stawać się tkliwe wskutek mechanicznego podrażnienia pasem przepuklinowym lub wskutek ukąszenia przez pasożyty (wesz łonowa).
Ulcus durum (wrzód twardy; Iues). Cechy. Węzły chłonne są umiarkowanie powiększone, przesuwalne, twarde i nierówne, często po obu stronach. Nie wykazują one cech zapalenia. Pojawiają się one około dziesiątego dnia choroby i utrzymują tygodniami po zniknięciu owrzodzenia.
W wywiadzie — narażenie na zakażenie kiłą (w ciągu miesiąca); pojedyncze, niewielkie, twarde owrzodzenie członka; badanie w ciemnym polu widzenia wykazuje obecność krętków; czasem dodatnie odczyny serologiczne.
Infeclio séptica localis. Cechy. Ropienie w polu drenowanym przez węzły chłonne pachwinowe powoduje ich powiększenie się i niewielką bolesność. Ropienie węzłów chłonnych zwykle nie występuje, ale gdy pojawia się, węzły szybko się powiększają, stają się nieprzesuwalne i ropieją w ciągu 3—4 tygodni od ich początkowego powiększenia. Powiększenie może przechodzić w okres przewlekły.
W wywiadzie — obecność zakażonego owrzodzenia w polu drenowanym przez węzły (rany, łyżeczkowanie macicy, zapalenie żołędzi prącia, opryszczka, czyraki, oparzenie, róża); ustępowanie po usunięciu źródła zakażenia.
Ulcus molle (wrzód miękki). Cechy. W około 50% przypadków występuje zapalenie i ropienie węzłów chłonnych pachwinowych. Dymienice rozwijają się szybko i stają się bardzo bolesnymi tkliwymi zapalnymi guzami w okolicy pachwinowej. Wraz z wystąpieniem ropienia pojawia się sprężysty chełboczący guz, który może samoistnie przebijać się pozostawiając duży pojedynczy kraterowaty ropień.
W wywiadzie — narażenie na zakażenie (w ciągu uprzednich 2—5 dni); liczne miękkie owrzodzenia części płciowych; obecność ba-cillus Ducreyi w zeskrobinach; test skórny (śródskórne wstrzyknięcie zabitych pałeczek Ducreya); biopsja; wykluczenie kiły (zakażenie mieszane).
Gonorrhoea (rzeżączka). Cechy. Węzły chłonne pachwinowe mogą powiększać się po jednej stronie, stawać się bolesne i ropieć, powodując zwykłą dymienice. Tego rodzaju zmiany wskutek rzeżączki nie są jednak szczególnie częste.
Obecność wycieku z cewki moczowej, zawierającego dwo-inki Neissera.
Lues secundaria (kiła II okresu). Cechy. Często występuje uogólnione nieznaczne zapalenie węzłów chłonnych, ale powiększenie jest bardziej wyraźne i częściej dotyczy węzłów chłonnych karkowych. Węzły są nieznaczne, nie-bolesne i nigdy nie ropieją.
Epithelioma. Cechy. Złośliwe zaatakowanie węzłów pachwinowych jesi niemal zawsze wtórne w stosunku do pierwotnego nowotworu w okolicy drenowanej przez węzły chłonne. Węzły chłonne są nadzwyczaj twarde, rosną powoli, ale stale, wcześnie zrastają się z głęboką powięzią i skórą oraz są bolesne, ale nie wykazują przedmiotowych objawów zapalenia aż do późnego okresu, w którym mogą ropieć lub wydzielać tkankę martwiczą i krwawić.
Obecność zmian skóry lub błon śluzowych o charakterze epithelioma w polu drenowanym przez węzły chłonne (prącie, odbyt, niekiedy okrężnica).
Lymphogranuloma inguinale (lymphopathia venereum; ziarnica weneryczna pachwin). Cechy. Węzły te ulegają zwykle zajęciu u mężczyn, rzadko u kobiet, częściej po jednej stronie. Mogą one osiągać rozmiary jaja kurzego i są początkowo niewielkie, ale później nieprzesuwalne. Skóra staje się ciemnoczerwona; mogą powstawać przetoki, z których wydziela się rzadka żółtawa ropa. Zmiany ulegają stopniowemu wyleczeniu, pozostawiając niekształtne blizny.
Okres inkubacji od kilku dni do trzech tygodni po stosunku; pierwotnie wrzodziejące, grudkowate lub opryszczkowate uszkodzenie narządu płciowego, często nie dostrzeżone; u kobiet wrzodziejące zmiany okolicy krocza i odbytu; ból głowy; gorączka; złe samopoczucie; brak apetytu; łeukocytoza; test Freia; test wiązania dopełniacza (zwykle dodatni przy wysokości miana 1 :-80 do 1 :640); biopsja pierwotnego uszkodzenia lub węzła chłonnego.
Lymphadenitis tuberculosa (gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych). Cechy. Zajęcie tych węzłów chłonnych jest rzadkie, ale występuje niekiedy jako składowa uogólnionego zapalenia węzłów chłonnych, a czasem jako miejscowe zapalenie węzłów chłonnych. Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych przemawia za gruźlicą stawu biodrowego lub kolanowego. Węzły chłonne są początkowo niewielkie, ale później zrastają się i ewentualnie ropieją po kilku miesiącach, a wtedy zwykle z niewielkim odczynem zapalnym.
Mniej częste przyczyny. Morbus Hodgkini; leucaemia; lymphosarcoma; lymphoblastoma; melanosarcoma; morbilli; roseola; varicella; pertussis; pestis (dżuma gruczołowa); diphtheria; eczema; intertrigo; scarlatina; morbus Stilli; adenolipomatosis symmetrica; filariasis; tularemia; granuloma venereum; mononucleosis infectiosa; choroba kociego pazura; tinea crurum; dermato-phytosis pedum; rickettsiosis tropica; morbus Weili; gorączka błotna; szczepienie (na udzie); chromoblastomycosis; syndroma Behceti; ulcus vulvae acutum; macroglobulinaemia.