Środki obniżające ciśnienie krwi
Jak już wspominaliśmy wyżej, ze środków farmakologicznych na pierwszy plan w leczeniu choroby nadciśnieniowej wysunęły się obecnie wprowadzone ostatnio do lecznictwa preparaty obniżające ciśnienie — syntetyczne (pochodne penta- i heksametonium oraz pochodne hydrazy-noftalazyny — apresolina i nepresol f. „Ciba") a także wyciągi z roślin — „Serpasil", ,,Raudixin" z Rauwolfia serpentina —■ i „Veriloid", ,,Veral-ba", „Vergitryl", „Veratrite" — z Veratrum viride. Mechanizmy działania tych rozmaitych środków są zresztą całkowicie odmienne.
Środki pochodne penta — i heksametonium (z grupy związków polirne tyleno- dwu- i trójmetyloamonowych o budowie chemicznej wzoru ogólnego.
wpływają w swoisty sposób na synapsy zwojów autonomicznych i znoszą ich wrażliwość na acetylocholinę, blokując przenoszenie wszelkich bodźców zarówno pochodzenia współczulnego, jak i przywspółczulnego przez te zwoje. Natomiast nie wywierają one wpływu na zakończenia nerwów ruchowych.
Porażenia zwojów współczulnych powoduje przede wszystkim rozszerzenie naczyń i obniżenie ciśnienia krwi — zwłaszcza w pozycji stojącej, a także szereg innych zjawisk patologicznych zależnych od wyłączenia wpływu układu współczulnego na obwód. Stwierdza się więc wzrost przepływu krwi przez dystalne odcinki ciała (stąd ortostatyczny charakter otrzymywanego przez działanie tych środków podciśnienia), zmniejszone wchłanianie i mniejszą ruchomość jelita (stąd uporczywe zaparcia), spadek kwasoty soku żołądkowego, niemoc płciowa u mężczyzn, zmniejszone wydzielanie gruczołów ślinowych i potowych, rozszerzenie źrenic i pogorszenie akomodacji (porażenie zwoju rzęskowego), zmniejszone napięcie mięśniówki pęcherza moczowego (Dadlez i Kubikowski, Griffith, Schroeder i in.). Związki blokujące zwoje autonomiczne bardzo źle wchłaniają się w jelitach, dobrze wydalane są drogą nerek, działanie ich jest szybkie, ale krótkotrwałe; łatwo doprowadzają do przyzwyczajenia, co stwarza nieraz konieczność powiększania dawki lub przejścia na inny lek.