A A A

ŚRÓDPIERSIE

Śródpiersie stanowi pośrodkowo położoną przestrzeń między obu workami opłucnej oraz między kręgosłupem piersiowym a mostkiem; otworem górnym klatki piersiowej łączy się ona z szyją, od dołu ograniczona jest przeponą. Opłucna śródpiersiowa z obu boków pokrywa śródpiersie. Ponieważ korzeń płuca jest w niej umocowany, część położoną do przodu od niego stanowi jama śródpiersiowa przednia, ku tyłowi—jama śródpiersiowa tylna. W części górnej klatki piersiowej granica między obu częściami przebiega umownie w przedłużeniu korzenia, w części dolnej natomiast granicę tę stanowi więzadło płucne. Liczne narządy położone między obu blaszkami śródpiersiowymi worków opłucnej zaliczamy do śródpiersia; są one powiązane z sobą tkanką łączną. Jama śródpiersiowa przednia (cavum mediastinale anterius) zawiera u dołu serce wraz z osierdziem, u góry — grasicę (u dziecka, u dorosłego odpowiadające jej ciało tłuszczowe), wielkie naczynia serca (żyłę główną górną i dolną, aortę wstępującą wraz z łukiem aorty, naczynia płucne) i ich gałęzie, oraz oba nerwy przeponowe i towarzyszące im naczynia osierdzio­wo-przeponowe. Granica między jamą śródpiersiowa przednią a przednią ścianą klatki piersiowej ma kształt dwóch trójkątów wierzchołkami skierowanych ku sobie: grasiczego i osierdziowego, z którymi zapoznaliśmy się poprzednio. Jama śródpiersiowa tylna (cavum mediastinale posterius) zawiera aortę zstępującą, żyłę nieparzystą i nieparzystą krótką, przełyk, tchawicę i jej rozdwojenie, oba nerwy błędne wraz z nerwem krtaniowym wstecznym lewym, częściowo nerwy trzewne, większy i mniejszy, oraz przewód pier­siowy. Pień współczulny i początki nerwów trzewnych leżą z tyłu poza śródpiersiem. Poza tym spotykamy w śródpiersiu liczne węzły chłonne oraz luźną tkankę łączną i tkankę tłuszczową. Podział śródpiersia na poszczególne części przeprowadzany jest w różny sposób. Powyżej zastosowaliśmy podział zasadniczy na dwie części, przednią i tylną. Nieraz jednak stosowany jest podział na cztery części: górną — jamę śródpiersiowa górną (cauum mediastinale superius) oraz dolną, która z kolei dzieli się na jamę śródpiersiowa przednią, środkową i tylną (cavum mediastinale anterius, medium et posterius). Według, tego podziału jama śródpiersiowa górna położona jest między rękojeścią mostka z przodu a górnymi kręgami piersiowymi z tyłu. Od dołu jest ona ograniczona płaszczyzną biegnącą od chrząstkozrostu między rękojeścią a trzonem mostka do dolnej części trzonu 4 kręgu piersiowego. Przestrzeń ta zawiera te wszystkie wyżej wymienione twory śródpiersia, które leżą powyżej wspomnianej płaszczyzny granicznej. Część dolną śródpiersia dzieli serce i worek osierdziowy na trzy wspomniane już jamy śródpiersiowe: przednią, środkową (zawierającą serce i osierdzie) oraz tylną. Ukształtowanie śródpiersia. Na zwłokach ułożonych na grzbiecie śródpiersie opada, zwłaszcza śródpiersie tylne spłaszcza się pod wpływem ciężaru serca. Dopiero w obrazie rentgenowskim na osobie żywej w postawie stojącej widzimy rzeczywiste rozmiary śródpiersia. Najwęższe miejsce śródpiersia przypada tuż ku tyłowi od mostka (na poziomie 3—4 żebra), gdzie worki opłucnej (oba zachyłki żebrowo-śródpiersiowe przednie) zlepiają się z sobą wytwarzając tzw. przegrodę śródpiersiowa (septum mediasti­nale). Drugie wąskie miejsce leży ku tyłowi od przełyku, gdzie po stronie prawej powstaje zachyłek śródpiersiowo-kręgowy i worki opłucnej zbliżając się do siebie tworzą rodzaj krezki przełyku. Powierzchnie boczne śródpiersia wykazują charakterystyczną rzeźbę wytworzoną narządami zawartymi w śródpiersiu; na powierzchni śródpiersiowej płuca żłobią one odpowiednie wgłębienia i bruzdy, o czym mowa była poprzednio . Śródpiersie u noworodka. U noworodka kształt śródpiersia jest nieco inny. W kierunku od góry ku dołowi śródpiersie jest krótsze, z boku na bok natomiast szersze niż u dorosłego w związku z różną formą klatki piersiowej i wielkością płuc. Ku górze od osierdzia między obu workami opłucnej układa się grasica, która jeszcze u dwu­letniego dziecka jest znacznej wielkości; płuca (o ile nie oddychały) nie są wypełnione powietrzem, worki opłucnej nie sięgają jeszcze tak daleko przyśrodkowo, śródpiersie dochodzi szeroko do przedniej ściany klatki piersiowej i nie możemy też tu mówić o trójkątach nie powleczonych opłucną. Grasica z obu stron powleczona jest opłucną śródpiersiowa i na płucu wywołuje wyraźny wycisk; od góry przylega ona do osierdzia, częściowo przykrywając je.