Reklama
A A A

stała ambarda

Osobne miejsce zajmują próby czynnościowe nerek, polegające na jednoczesnym oznaczaniu zawartości we krwi pewnych ciał i określaniu ich ilości wydalanych w moczu. Takie postępowanie daje możność głęb­szego wglądu w istotę subtelnych i złożonych mechanizmów regulujących czynność nerek oraz pozwala na ilościową ocenę sprawności tych mecha­nizmów. Pierwszą próbą tego rodzaju, mającą dziś już raczej historyczne znaczenie, jest określanie tzw. stałej wydzielania mocznika, czyli stałej Ambarda, którą autor ten wprowadził w r. 1910 do kliniki w celu powiązania stosunku ilości wydalanego w moczu mocznika do jego stężenia w surowicy i do diurezy. Wzór służący do określania tej stałej wyprowadził Ambard na podstawie 3 podanych przez siebie praw fizjologicznych, a mianowicie: 1) jeżeli nerki wydalają mocznik w stałym stężeniu w moczu, to ilość wydalanego mocznika zmienia się wprost proporcjonalnie do kwadratu stężenia jego we krwi; jeżeli stężenie mocznika we krwi jest stałe, a stężenie jego w mo­czu — zmienne, to ilość wydalanego w moczu mocznika jest odwrotnie proporcjonalna do pierwiastka kwadratowego ze stężenia jego w moczu; jeżeli stężenia mocznika we krwi i w moczu są zmienne, to ilość wy­dalanej substancji zmienia się wprost proporcjonalnie do kwadratu stę­żenia jego we krwi i odwrotnie proporcjonalnie do pierwiastka kwadra­towego ze stężenia w moczu. = k, w którym Matematyczny wyraz znalazły te prawa Ambarda w następującym, podanym przez niego wzorze: ur = stężenie mocznika we krwi w gramach/l litr, D = wydajność dobowa mocznika w gramach, C = stężenie mocznika w moczu w gramach/l litr, k = stała wydalania mocznika = stała Ambarda Stała K u zdrowych osobników o przeciętnej wadze około 70 kg wyno­si wg Ambarda 0,07. Okazało się jednak, że i ta stała nie ułatwia bynajmniej oceny stanu nerek, a nawet daje znacznie mniej aniżeli zwykła próba stężeniowa, albowiem w okresie wyrównanej niedomogi nerek może ona być pra­widłowa pomimo znacznego ich uszkodzenia i wyraźnego ograniczenia zdolności zagęszczania. Zresztą wielu późniejszych autorów stwierdziło, że w warunkach obfitej diurezy ilość wydalanego mocznika w moczu (wydajność), zmienia się proporcjonalnie do jego stężenia we krwi, a nie jak głosi 1 prawo Ambarda — do kwadratu tego stężenia. Również i 2 prawo Ambarda nie zostało potwierdzone, gdyż wykazano, że ilość wydalanego w moczu mocznika wzrasta proporcjonalnie do pierwiastka kwadratowego z ilości moczu, a nie odwrotnie proporcjonalnie do stężenia w moczu. Zresztą i w tej zmienionej formie prawo to sprawdza się tylko w tym przypadku, jeżeli diureza nie przekracza 1,7—2,5 ml moczu na minutę, kiedy zakres wydalania mocznika osiąga maksymalną dla nerek wartość i zmienia się wprost proporcjonalnie do stężenia jego we krwi (wg Moellera, Mc Intosha i Van Slyka — cyt. za Fishbergiem).