Niektóre osoby są normalnie bledsze od innych, zwłaszcza te, które są niedostatecznie naświetlane światłem słonecznym. Ziemistość jest stanem normalnym u brunetów i u mieszkańców w klimacie gorącym. Niedokrwistości niezależnie od przyczyny towarzyszy bladość, która dotyczy nie tylko skóry, ale także spojówek i błon śluzowych. W wielu chorobach podanych niżej bladość skóry jest wynikiem niedokrwistości, lecz bladość ta nie jest syno­nimem niedokrwistości. W niemal wszystkich przypadkach ostrych chorób gorączkowych występuje bladość; cera jest blada i ziemista w większości przewlekłych zatruć, ropnych i wyniszczających chorób. Ictnienie bladości nie bardzo pomaga w rozpoznaniu, lecz daje ogólne wrażenie o powadze sytuacji. Przez cały sezon zimowy mieszkańcy, którzy spędzają większość czasu w źle przewietrzanych, przegrzanych domach, stają się bledsi niż nor­malnie (tak zwana niedokrwistość zimowa). Żółtość ziemistej twarzy łatwo odróżnić od żółtej barwy w lekkiej żół­taczce wobec braku zabarwienia twardówek i oczywiście braku barwników żółciowych w moczu. Tuberculosis pulmonum chronica (Phthisis). Cechy. Bardzo często poranna bladość wyróżnia się w początkowym okresie, lecz jest po południu masko­wana rumieńcami twarzy. W okresie drugim i trzecim bladość czasami bywa znaczna. Skryty początek; utrata wagi, siły i łaknienia; uporczywy kaszel, silniejszy z rana; bywa krwioplucie; nocne poty; wieczorna gorączka; przyspieszenie tętna; trzeszczenia w szczytach przy kaszlu (początkowy okres) ze zmianami osłuchowymi szmerów oddechowych i przytłumieniem odgłosu opukowego; zmniejszenie ruchomości oddechowej płuc; później objawy kon­solidacji lub tworzenia się jam i wciągnięcie w sprawę chorobową drugiego płuca; prątki gruźlicy w plwocinie; próba tuberkulinowa; badanie radiolo­giczne. Arteriosclerosis. Cechy. U niektórych pacjentów występuje wyraźna bla­dość, u innych cera jest kwitnąca. Główne objawy. Insufficientia valvularum semilunarium aortae. Cechy. Bladość jest wy­raźną cechą, a twarz szczególnie wykazuje bladoszarą barwę. Stenosis ostii venosi sinistri. Cechy. Podczas gdy na policzkach występują wypieki, a wargi są intensywnie czerwone, reszta twarzy wykazuje żółtawe zabarwienie. Arthritis chronica primaria (gościec pierwotnie przewlekły). Cechy. Wy­stępuje zwykle bladość; bywają nieregularne obszary żółtego zabarwienia. Glomerulonephritis acuta. Cechy. Woskowa bladość i obrzęk twarzy lub okolicy kostek kończyn dolnych są zwykle pierwszymi stwierdzonymi obja­wami. Liczba krwinek czerwonych pozostaje jednak prawidłowa. Główne objawy. Początek różny, ostry lub podstępny; ból głowy; obrzęk powiek, twarzy i kostek; nudności i wymioty; gorączka od 39° do 39,5°C; skóra sucha; język obłożony; skąpomocz; niekiedy wzrost ciśnienia krwi; badanie moczu (mocz ciemny, o wysokim ciężarze właściwym, duża ilość białka, krwinki czerwone i wałeczki wszystkich Todzajów); bywa zapalenie siatkówki, pochodzenia nerkowego (oftalmoskopia). Glomerulonephritis subacuta et chronica. Cechy. Pacjent jest blady i ma obrzęki pod oczami, zwłaszcza z rana. Pyonephrosis. Cechy. Istnieje bladość jako jeden z objawów procesu rop­nego. Giówne objawy. Powiększenie nerki; gorączka; dreszcze, pocenie się, ropo-mocz (jeżeli nie ma całkowitej niedrożności); często w wywiadzie kamica; pielografia wstępująca; badanie radiologiczne. Cretinismus. Cechy. Żółtawa bladość łączy się ze zwolnieniem akcji serca; ogólne opóźnienie rozwoju umysłowego i fizycznego; zaparcie i charaktery­styczny wyraz twarzy. Menorrhagia et metrorrhagia. Cechy. Bladość występuje często; stopień jej zależy od ilości utraconej krwi i częstości krwawień. Odnośnie przyczyn. Carcinoma. Cechy. Oprócz raka żołądka i okrężnicy wstępującej, w których to wcześnie występuje utrata krwi, cera może wykazywać małe zmiany aż do późnych okresów wyniszczenia. W tym czasie rozwija się ciemnożółtawe, żółtawobrązowe lub brązowozielonawe zabarwienie skóry obok wyraźnego osłabienia i wyniszczenia. Miejscowe objawy wzrostu guza; objawy zależne są od umiejscowienia; badanie bioptyczne; badanie radiologiczne. UIcus duodeni. Cechy. Stopień bladości może być skrajny w wyniku niedo­krwistości wywołanej powtarzającymi się krwotokami lub powolnym krwa­wieniem, niestosowną dietą lub nagłą, ostrą utratą krwi. Ból występuje w nadbrzuszu w dwie godziny po jedzeniu lub często w nocy; bezpośrednio po jedzeniu lub spożyciu sody ból łagod­nieje; bywa tkliwość przy palpacji; stolce smołowate (krew utajona lub melaena); wzdęcie i zgaga; nadkwaśność; skłonność do długotrwałych re­misji; opracowanie radiologiczne przewodu pokarmowego (zniekształcenie lub nisza opuszki dwunastnicy; nadmierna perystaltyka). Ulcus ventriculi. Cechy. Może występować niedokrwistość różnych rodza­jów, zależnie od stopnia skrwawienia i rodzaju diety. W ostrym wrzodzie pacjent wydaje się być blady, w przewlekłym wrzodzie żołądka — słaby i bardziej wyniszczony. Istnieje wychudzenie, lecz nie krańcowe. Ból w nadbrzuszu po jedzeniu; niestrawność; tkliwość nad­brzusza; wymioty na szczycie bólu łagodzą ból; wymioty krwawe; nadkwaś­ność; zaparcie; wziernikowanie żołądka; opracowanie radiologiczne przewodu żołądkowo-jelitowego (stała nisza w ścianie żołądka). Insufficientia circulatoria chronica cardiaca. Cechy. Szybkie rozszerzenie prawej komory serca usuwa poprzednio istniejącą sinicę i jest przyczyną uderzającej bladości. Wyraźną bladość, niekiedy z odcieniem sinawym, zwy­kle widuje się w przypadkach niewydolności krążenia niedokrwienno-ner-kowej. Duszność wysiłkowa lub stała; zawroty głowy; obrzęk zaczynający się na stopach; kaszel; skąpomocz; rozszerzenie serca, rzężenia nad podstawami płuc; bywają różne szmery i niemiarowości; znacznie po­większona wątroba, która może tętnić; bywa puchlina brzuszna i opłucnej; badanie radiologiczne; badanie elektrokardiograficzne. Endocarditis séptica subacuta. Cechy. Występuje niedokrwistość z bla­dością, często znaczna, zwłaszcza gdy zakażenie jest ostre. Później w toku choroby czasem rozwija się brązowe przebarwienie skóry. W wywiadzie — często ostra choroba gośćcowa lub uprzed­nio zapalenie wsierdzia; zmienna symptomatologia posocznicy; objawy ze strony serca i objawy zatorowe; wyraźnie nieregularna i stale wysoka go­rączka; zlewne poty; dreszcze; postępujące osłabienie; powiększenie śledzio­ny; różne wykwity, często petocie; zmienne szmery sercowe; przyspieszone lub nieregularne tętno; leukocytoza; posiew krwi. Pericarditis fibrinosa acuta. Cechy. W ostrym gośćcu stawowym na zapa­lenie osierdzia wskazuje duszność, bladość, cierpiący wyraz twarzy i słabe, przyspieszone tętno. Ból za mostkiem (bywa łagodny); słabe, przyspieszone tętno; gorączka; duszność; szmer tarcia osierdziowego (powierzchowny, w okresie skurczu i rozkurczu serca, blisko środka serca i tuż przy mostku, zmieniający się od czasu do czasu). Septicopyaemia. Cechy. Występuje znaczna bladość skóry, która później staje się jakby zabarwiona żółcią. Obecność ogniska zakażenia; okresowo dreszcze, gorączka, poty; wyniszczenie; objawy zaburzeń w zaatakowanych narządach; powiększe­nie śledziony. Empyema (pleuritis purulenta). Cechy. Jeśli dotyczy dzieci, rozwija się stopniowo bladość i osłabienie, z potami i nieregularną gorączką. Często w wywiadzie — poprzedzające zapalenie płuc; skryty początek; nieregularna nadmierna gorączka; złe samopoczucie; pocenie się; dreszcze; leukocytoza; objawy fizyczne płynu w opłucnej (wypuklenie, stłumienie odgłosu opukowego, zniesienie szmerów oddechowych lub szmer oddechowy oskrzelowy u dzieci); nakłucie; badanie radiologiczne. Lues congenita (lúes hereditaria). Cechy. W znacznej większości przypad­ków dziecko wydaje się zdrowe przy urodzeniu; stan ten utrzymuje się przez zmiennie długi okres czasu. Następnie w miarę jak rozwijają się miejscowe objawy kiły, odżywienie niemowlęcia ulega upośledzeniu i pojawia się znaczna niedokrwistość. Skóra przybiera zabarwienie wyraźnie ziemiste, które opisano pod nazwą „cafe au lait". Wygląd starszy niż odpowiada rzeczywistemu wiekowi; wyciek z nosa przez 3 do 8 tyg.; zmiany skórne (różyczka, złuszczenie skóry dłoni, owrzodzenie kącików ust — rhagades) występujące w ciągu 3 do 12 tyg.; zmiany kostne (epiphysitis); dodatnie wyniki badania serologicznego; w okresie wyrastania zębów stałych lub przy pokwitaniu występuje zapalenie rogówki, zapalenie tęczówki, zapalenie naczyniówki; zgrubienie kości długich, zwłaszcza piszczelowej; zęby Hutchinsona; wystające guzy czołowe. Lues acquisita (kiła nabyta). Cechy. W okresie kiły pierwszorzędowej stan ogólny pacjenta jest zwykle dobry. W okresie kiły drugorzędowej w wielu przypadkach zatrucie kiłowe powoduje wyraźną niedokrwistość, która nadaje twarzy ciemnoblade zabarwienie; bywa nawet lekkie, żółtawe zabarwienie spojówek albo skóry. Wyniszczenie kiłowe bywa w niektórych przypadkach szczególnie mocno nasilone. W wywiadzie — owrzodzenie (5 do 6 tyg. wcześniej); osutka (trwająca 3 do 6 tyg.); ból gardła; wykwity na śluzówkach; uogól­nione powiększenie węzłów chłonnych; niedokrwistość; gorączka, ból głowy; dodatnie odczyny serologiczne. Cirrhosis hepatis periportalis. Cechy. W późnym okresie choroby wyraźnie występuje facies hepática; cera jest ziemista, z zabarwieniem podżółtacz-kowym; twarz wychudnięta z zapadniętymi oczami i łzawiącymi spojówkami. Nos i policzki wykazują rozszerzone naczynia żylne. Występowanie w średnim wieku; w wywiadzie — niekiedy alkoholizm; wątroba mała lub powiększona o powierzchni guzowatej lub gładkiej; duszność; wymioty krwawe; czasem niewielka żółtaczka; puchlina brzuszna; facies hepática; śledziona zwykle wyczuwalna; żyłki wzdłuż brze­gów żeber; bywa nieznaczna gorączka; później objawy toksyczne. Saturnismus chronicus (ołowica, przewlekłe zatrucie ołowiem). Cechy. Czę­sto spotyka się bladość o odcieniu popielatoszarym; niekiedy występuje stan znany jako charłactwo ołowicze. Zawód; zaparcie; ogólne zmęczenie; niebieski rąbek na dziąsłach; w wywiadzie — czasem kolka ołowicza, porażenie prostowników ręki, zwyrodnienie i nakrapianie zasadowe krwinek czerwonych z niedo­krwistością; stwardnienie tętnic; obecność ołowiu w moczu i kale; bywa encefalopatia. Coma alcoholicum acutum. Cechy. Bladość występuje często w powiązaniu z potami, zapaścią, zmniejszeniem odruchów i chrapliwym oddychaniem. Główne objawy. Cachexia. Cechy. Bladość lub ziemistość twarzy bez względu na etiologię. Główne objawy. Marasmus. Cechy. Twarz jest szaroblada. Twarz starcza; zapadnięte oczy i przednie ciemiączko; ogólne wychudnienie i odwodnienie; obraz wtórny w głodzeniu, przewlekłym zakażeniu, kile, gruźlicy. Thalassemia maior (niedokrwistość Cooleya). Cechy. Występuje bladość z żółtawą barwą skóry. Dzieci z okolic Morza Śródziemnego; wystający brzuch wskutek splenomegalii; twarz mongołowata; hepatomegalia; opóźniony rozwój fizyczny; niedokrwistość niedobarwliwa z licznymi jądrzastymi krwinkami czerwonymi; charakterystyczny obraz radiologiczny kości. Scorbutus. Cechy. Wczesnymi objawami choroby są: utrata wagi, postępu­jące osłabienie, zaznaczona bladość; skóra staje się szorstka i sucha. Skryty początek; ogólne osłabienie; niedokrwistość; obrzęk; krwawienie z dziąseł; krwawienie z błon śluzowych i do skóry; białkomocz; wykrycie przyczyn niedoborów pokarmowych (brak świeżych pokarmów). Morbus Barlowi (gnilec dziecięcy). Cechy. Znaczna niedokrwistość jest naj­bardziej zaznaczonym objawem ogólnym i jest proporcjonalna do zaawanso­wania choroby. Pojawia się pewnego rodzaju ziemiste zabarwienie, a później mogą występować podobne do sińców wybroczyny. Występowanie u dzieci; używanie szczególnych pokarmów lub mleka skondensowanego; czasem nagłe pojawianie się objawów ostrych, obrzmienie i dotkliwy ból w obwodowym końcu kości udowych, rzadziej w proksymalnych częściach kości piszczelowej i kończyn górnych; bywa obrzmienie dziąseł; niekiedy krwotok do oczodołu z wytrzeszczem; złamania kości przy nasadach; krwiomocz; gorączka. Anaemia perniciosa (niedokrwistość Addisona-Biermera). Cechy. Uderza­jące jest połączenie niedokrwistości z dobrym odżywieniem. Skóra, zamiast białego wyglądu, często spostrzeganego w ostrych niedokrwistościach, ma zwykle szczególne cytrynowożółte zabarwienie. W niektórych przypadkach rzeczywiście występuje żółtaczka. Bardzo rzadko widuje się obszary brązo­wego przebarwienia, sugerujące chorobę Addisona. Skryty początek, zwykle po 45 r. życia; znaczne osłabie­nie; zaburzenia żołądkowo-jelitowe; omdlenia; kołatanie serca; duszność wy­siłkowa; obrzęk stóp; mrowienie i drętwienie stóp i rąk; bywają objawy stwardnienia powrózka tylnego lub tylno-bocznego (utrata głębokiego czucia, skłonność do skurczów); badanie krwi (mała ilość krwinek czerwonych, wskaź­nik barwny powyżej jedności, zniekształcenia erytrocytów, polychromatofilia, normoblasty, megaloblasty, wskaźnik barwny powyżej jedności, zwięk­szenie średniej objętości krwinki i średniej zawartości hemoglobiny w krwin­ce czerwonej). Anaemia hypochromica essentialis. Cechy. Bladość jest stałą cechą tej choroby. Występowanie u kobiet między 25 a 45 r. życia; łatwe męczenie się; duszność; osłabienie; bywa achlorhydria; bywa splenomegalia; koilonychia (paznokcie łyżeczkowate); zaburzenia miesiączkowania; bywają zaburzenia neurologiczne; badanie krwi (zmniejszona zawartość hemoglobiny, niski wskaźnik barwny, mikrocyty). Ankylostomiasis (choroba tęgoryjcowa). Cechy. Bladość jest zaznaczona często, a niedokrwistość łącznie ze stanem letargicznym stanowi zasadnicze objawy. Występowanie w południowej części U. S. A.; przewle­kłość; niedokrwistość; wychudnienie; osłabienie; utrata łaknienia; łaknienie spaczone; bóle w nadbrzuszu; swędzenie; eozynofilia; badanie kału (wykrycie jaj, krwi utajonej). Anaemia splenica. Cechy. Niedokrwistość ta może powodować tylko lekką bladość, albo może być tak silna jak w postępującej niedokrwistości Addi-sona-Biermera. Skryty początek; postępujący przebieg; powiększenie śle­dziony; niedokrwistość (zmniejszenie liczby krwinek czerwonych i hemoglo­biny, leukopenia, względna limfocytoza); może powstawać powiększenie wątroby; puchlina brzuszna; żółtaczka; nawracające wymioty krwawe (cirrho­sis splenomegalica). Myelosis leucaemica chronica. Cechy. Stopniowo rozwijająca się bladość razem z innymi objawami niedokrwistości bywa pierwszym uchwytnym objawem. Kiedy choroba czyni postępy, bladość zaznacza się bardziej. Występowanie zwykle między 25 a 40 r. życia; skryty po­czątek; powiększenie brzucha (wskutek splenomegalii); chudnięcie; wylewy krwawe do siatkówki; kaszel; napady biegunki; okresowa gorączka; głuchota, często nagła; obrzęk nóg; bywa wyczuwalna wątroba; bywają różne krwa­wienia (zwłaszcza z nosa i dziąseł); badanie krwi obwodowej (znaczny wzrost liczby leukocytów, mielocytów, mieloblastów i przejściowych postaci krwinek białych; zwiększenie liczby granulocytów, normoblastów i megaloblastów). Morbus Addisoni. P. przebarwienia skóry. Chlorosis. Cechy. Cera jest blada z charakterystycznym żółtozielonym za­barwieniem („choroba zielona"), co w połączeniu z tuszą i dojrzewaniem sta­nowi charakterystyczny zespół. Chorobę tę obecnie spotyka się rzadko. Łatwe męczenie się; krótki oddech; zawroty głowy i omdle­wanie; kołatanie serca; zaburzenia miesiączkowania; zaparcie; ból głowy; zimne stopy; chwiejność emocjonalna; łaknienie zmienne i kapryśne; badanie krwi (hemoglobina wyraźnie zmniejszona, liczba krwinek czerwonych około 4 000 000, wskaźnik barwny poniżej 1, bywają zmiany w zakresie erytro­cytów). Mniej częste przyczyny. Leucaemia acuta et subacuta; purpura haemorrha-gica; tabes dorsalis; neurasthenia; stenosis ostii aortae; amenorrhoea; atonia gástrica; colitis; erosio duodeni; amyloidosis; thrombosis pulmonum; bron­chiectases; intoxicatio arseno, salicylatis, mercurio, bromo; typhus abdo­minalis; trichinosis; pestis; typhus recurrens; dysenteria; bilharziosis; cholera; abscessus hepatis; mediastinitis; morbus Hodgkini; status lympha-ticus; chloroma; anaemia Gaucheri; myxoedema; epilepsia; hemiatrophia faciei; Periarteriitis nodosa; anaemia aplástica; pseudoleucaemia infantum; helmithiasis; tumor ventriculi benignum; nephrosis lipoidea; myeloma multi­plex; gastritis chronica; constipatio; zakażenia ogniskowe; hyperlactatio; za­trucie fluorkiem sodu; gruźlica węzłów krezkowych.