Płuca (pulmones) mają kształt stożka obejmującego serce. Każde płuco kształtu połowy stożka jest swobodnie zawieszone w klatce piersiowej odpowiedniej strony ciała i odtwarza jej formę. Na swej powierzchni płuco jest powleczone opłucną płucną. Odróżniamy: szczyt (apex), wystający nad przednim brzegiem otworu górnego klatki piersiowej i wypełniający osklepek opłucnej; wklęsłą podstawę (basis) albo powierzchnię przeponową (facies diaphragmatica) spoczywającą na przeponie; wypukłą powierzchnię żebrową (facies costalis) skierowaną do przodu, bocznie oraz ku tyłowi i graniczącą ze ścianą klatki piersiowej oraz wklęsłą powierzchnię śródpiersiowa (facies mediastinalis) skierowaną do śródpiersia; na niej leży wnęka płuca (hilus pulmonis), dokoła której przylegają narządy śródpiersia; na powierzchni śródpiersiowej żłobią one rowki i wgłę­bienia; najsilniejszym wgłębieniem jest wycisk sercowy (impressio cardiaca) szczególnie duży na płucu lewym, gdzie jeszcze na przednim brzegu płuca wyraźnie się zaznacza w postaci wcięcia sercowego (incisura cardiaca). Trzy powierzchnie płuca graniczą z sobą wzdłuż trzech brzegów: ostrego brzegu przedniego (margo anterior), zaokrąglo­nego, grubego brzegu tylnego (margo posterior) i brzegu dolnego (margo inferior). Wgłę­biona wnęka zawiera węzły chłonne oraz oskrzela, naczynia krwionośne płucne i oskrze­lowe, naczynia chłonne i nerwy, które z śródpiersia wchodzą do płuca łub z niego wychodzą. Z większych tworów najbardziej do przodu we wnęce leży żyła płucna górna, następnie tętnica płucna, najbardziej do tyłu oskrzele; żyła płucna dolna leży najniżej we wnęce. Twory te stanowią korzeń płuca (radix pulmonis) podkowiasto objęty od góry opłucną, której przednia i tylna blaszka przedłużają się ku dołowi tworząc wię­zadło płucne (ligamentum pulmonale). Głęboka, skośnie od tyłu i góry do przodu i ku dołowi przebiegająca szczelina skośna (fissura obliąua) dzieli płuco lewe na płat górny i dolny (lobus superior et inferior). Na płucu prawym są dwie szczeliny — skośna i pozioma (fissura obliąua et horizontalis) oraz trzy płaty: górny, środkowy i dolny (lobus superior, medius et inferior). Pasma wiotkiej tkanki łącznej — przegrody łącznotkankowe częściowo dzielą płaty na mniejsze od­cinki— segmenty oskrzelowo-płucne (segmenta bronchopulmonalia), w zasadzie po dziesięć w każdym płucu, na podsegmenty, a te z kolei na liczne, małe zraziki (lobuli) i wreszcie na grona (acini). Oskrzela (bronchi) rozgałęziają się wewnątrz płuca na coraz mniejsze gałęzie wytwa­rzając drzewo oskrzelowe (arbor bronchialis). Odróżniamy oskrzela płatowe (bronchi lobares) z prawej strony trzy, z lewej dwa zaopatrujące płaty; oskrzela segmentowe w zasadzie po dziesięć dla każdego płuca, z których każde zaopatruje przynależny segment oskrzelowo-płucny; oskrzela podsegmentowe i wreszcie małe oskrzela oraz oskrze­liki zrazików i gron. Najmniejsze oskrzela o i—1,5 mm świetle, ściany których wzmoc­nione są jeszcze chrząstkami, dzielą się kilkakrotnie w obrębie zrazika na oskrzeliki (bronchioli) o świetle 0,5—1 mm nie zawierające już chrząstek. Z ostatniego ich po­działu powstałe tzw. oskrzeliki końcowe (bronchioli terminales) rozdwajają się w obrębie grona w oskrzeliki oddechowe (bronchioli respiratorii) z poszczególnymi pęcherzykami; oskrzeliki oddechowe po dwukrotnym podziale przechodzą w przewodziki pęcherzy­kowe (ductuli abeolares) często kończące się woreczkami pęcherzykowymi (sacculi al-ueolares). Przewodziki i woreczki na całej swej powierzchni pokryte są pęcherzykami płucnymi (aheoli pulmonis). Wielkie oskrzela wewnątrzplucne mają budowę oskrzeli głównych. Oskrzela średniej wielkości i oskrzela małe mają tak jak one nabłonek oddechowy z komórkami migawko­wymi dla oczyszczania ściany i gruczoły mieszane, wydzielina których zwilża powietrze oddechowe; natomiast chrząstki tu nie występują w postaci podkowiastych pierścieni tak jak w tchawicy i w wielkich oskrzelach, lecz w postaci płytek chrzestnych ułożonych dokoła światła; chrząstki te, tak samo jak w oskrzelach wielkich, utrzymują otwarte światło oskrzeli; błona mięśniowa nie łączy końców podkowiastych chrząstek tak jak w oskrzelach wielkich, lecz tworzy zamkniętą warstwę dokoła ściany, która reguluje wielkość światła. Podłużne sieci sprężyste wyrównują rozciąganie się oskrzeli. Pęcherzyki płucne wielkości około 150—250 w przekroju stanowią części płuca, w których odbywa się wymiana gazowa; ściana pęcherzyków utworzona jest z fago-cytujących komórek nabłonkowych i z płytek bezjądrzastych ułożonych między nimi. Gęsta sieć włosowata krwionośna (zaopatrywana przez t. płucną) otacza pęcherzyk. Cieniutka więc tylko ścianka pęcherzyka stanowi granicę między krwią a powietrzem. Pień płucny (truncus pulrnonalis) i żyły płucne (w. pulmonales) przeprowadzają przez płuca krew czynnościową dla całego ustroju (vasa publica), gałęzie i żyły oskrzelowe (rami et w. bronchiales) prowadzą krew odżywczą do oskrzeli i miąższu płucnego (vasa prwata). Oba układy zespalają się z sobą. Węzły chłonne płuca składają się z węzłów płucnych, oskrzelowo-płucnych oraz tchawiczo-oskrzelowych górnych i dolnych. Nabłonek migawkowy oskrzeli i fagocytoza nabłonka pęcherzykowego oczyszczają płuca. Sprężyste napięcie płucne wywołuje ciśnienie ujemne w szczelinie jamy opłucnej. Jeżeli powietrze dostaje się do jamy opłucnej, powstaje wtenczas odma opłucna (pneumo-thorax), płuco się zapada i przylega do wnęki.