Reklama
A A A

SZMERY NAD TĘTNICĄ GŁÓWNĄ

Nad tętnicą główną występują szmery skurczowe oraz rozkurczowe; szmery skurczowe przemawiają za zwężeniem lub rozszerzeniem tętnicy głównej, szmery rozkurczowe — za niedomykalnością zastawek tętnicy głównej. Szmery skurczowe nad tętnicą główną mają przeważnie charakter chuchający i wy­kazują największe nasilenie w polu osłuchiwania tętnicy głównej; tętnicę główną osłuchuje się w drugiej prawej przestrzeni międzyżebrowej przy mostku. Szmer skurczowy wykazuje skłonność do ulegania przewodzeniu; często wysłuchuje się ten szmer o dużym nasileniu nad koniuszkiem serca, bywa on także przewodzony wzdłuż wielkich tętnic i kości, a nawet wzdłuż tętnicy głównej brzusznej. Szmery rozkurczowe nad tętnicą główną mają charakter chuchający o wysokim lub niskim tonie; „świeże" szmery wysłu­chuje się najlepiej nad środkową częścią mostka, tuż przy mostku w trzeciej i czwartej lewej przestrzeni międzyżebrowej (dodatkowe pole osłuchiwania tętnicy głównej). Insufficientia valvularum semilunarium aortae (niedomykalność zastawek półksiężycowatych tętnicy głównej na tle gośćca lub kiły). Cechy. Nad pod­stawą serca wysłuchuje się szmer rozkurczowy, zwykle miękki, chuchający i o dość wysokim tonie muzycznym; szmer ten jest przewodzony ku dołowi okolicy przedsercowej. Najwyraźniej szmer ten występuje zwykłe w okolicy środkowej części mostka na poziomie trzeciego żebra i zwykle promieniuje ku dołowi wzdłuż lewej krawędzi mostka i ku koniuszkowi serca. Szmer ten zastępuje zwykle drugi ton nad tętnicą główną. Czasem w przypadkach niedo­mykalności zastawek tętnicy głównej na tle kiły opisywany szmer przypomina gruchanie gołębia. Niekiedy w wywiadzie kiła lub zakażenie gośćcowe; tętnie­nie w okolicy przedsercowej; silne uderzenie koniuszkowe; powiększenie stłu­mienia serca; widoczne pulsowanie tętnic; tętno Corrigana; tętno włośnicz-kowe; czasem bóle głowy; wysokie skurczowe, niskie rozkurczowe ciśnienie tętnicze; jeśli choroba ma tło kiłowe, dodatnie odczyny serologiczne. Aortitis chronica (przewlekłe zapalenie tętnicy głównej; atheroma aortae; aortitis luetica). Cechy. Nad podstawą serca spotyka się szmer skurczowy, zwykle głośny, szorstki i skrobiący, promieniujący do tętnic szyjnych; rzadko towarzyszy mu mruk. . Dźwięczny drugi ton nad tętnicą główną; miażdżyca lub dowody kiły; czasem przerost serca i nadciśnienie tętnicze. Aneurysma arcifs aortae (tętniak łuku tętnicy głównej). Cechy. Wewnątrz worka tętniaka może powstawać szmer skurczowy, który ma niewielkie zna­czenie rozpoznawcze. Często wysłuchuje się szmer rozkurczowy wskutek nie­domykalności zastawek tętnicy głównej. Podnoszące i rozprężliwe pulsacje; przy palpacji wyczuwa się uderzenie rozkurczowe; wzmocnienie drugiego tonu nad tętnicą główną, chyba że ma miejsce niedomykalność zastawek tętnicy głównej; mruk; po­ciąganie tchawicy; tętno na tętnicach promieniowych niejednakowe; objawy z ucisku (ochrypnięcie, kaszel, utrudnienie połykania, ból); w drugiej prze­strzeni międzyżebrowej stłumienie poprzeczne; badanie radiologiczne. Dilatatio aortae (rozszerzenie tętnicy głównej). Cechy. Nad tętnicą główną występuje czasem szmer skurczowy, promieniujący ku górze w kierunku szyi; szmerowi temu może towarzyszyć mruk. Drugi ton albo ulega wzmocnieniu, lub przypomina uderzenie w bęben, względnie zlewa się ze szmerem wskutek współistniejącej niedomykalności zastawek tętnicy głównej. Tętnienie skurczowe oraz nienormalne stłumienie nad wstępującą częścią tętnicy głównej; tętnienie w dołku nadmostkowym; tętno dobrze wypełnione; ciśnienie tętnicze zwykle poniżej 130; badanie radiolo­giczne. insufficientia circulatoria chronica cardiaca (przewlekła niewydolność krą­żenia pochodzenia sercowego). Cechy. W poszerzeniu lewej komory rzadko występuje szmer rozkurczowy nad tętnicą główną wskutek względnej niedo­mykalności zastawek tętnicy głównej. Można również wysłuchać szmer skur­czowy. Endocarditis séptica acuta et subácida (ostre i podostre posocznicowe zapa­lenie wsierdzia). Cechy. Praktycznie patognomoniczne dla tej choroby jest pojawienie się miękkiego szmeru rozkurczowego nad tętnicą główną u cho­rego gorączkującego z nieznanej przyczyny. Stenosis ostii arteriosi sinistri (zwężenie lewego ujścia tętniczego). Cechy. Nad tętnicą główną występuje szmer skurczowy głośny, szorstki i skrobiący, który promieniuje ku górze do tętnic szyjnych; czasem wysłuchuje się go nad całą okolicą przedsercową; szmer ten może pokrywać cały pierwszy ton nad tętnicą główną. Drugi ton nad tętnicą główną jest osłabiony i przygłuszony i może być zastąpiony przez szmer rozkurczowy. Skurczowy mruk nad podstawą; przerost lewej komory; tętno małe, rzadkie, leniwe; zmieniony drugi ton; utajone objawy podmiotowe, z których często jako pierwsze pojawiają się zawrót głowy i omdlewanie. Mniej częste przyczyny. Anaemia; aortitis (infectiosa) acuta; hypertensio essentialis (zwykle szmer skurczowy, rzadziej rozkurczowy); ruptura cuspidis valvulae semilunaris aortae (świszczący szmer rozkurczowy); stenosis isthmi aortae (szmer skurczowy lub rozkurczowy, rzadko); ductus arteriosus Botalli persistens (niekiedy szmer rozkurczowy); carditis rheumatica (częściej szmer skurczowy, czasem skurczowy i rozkurczowy); aneurysma dissecans aortae (częściej szmer skurczowy, niekiedy również rozkurczowy); stenosis aortae congenita; otyłość z uciśnięciern serca i wielkich naczyń przez uniesioną prze­ponę (szmer skurczowy); syndroma Eisenmengeri (szmer skurczowy i mruk nad podstawą serca, często niedomykalność zastawek tętnicy głównej); pęk­nięcie tętniaka zatoki Valsalvy do lewej komory (stały szmer o największym nasileniu w trzecim i czwartym międzyżebrzu lewym tuż przy mostku).