TĘTNIENIE TĘTNIC SZYJNYCH
Stan ten charakteryzuje się skurczowym tętnieniem wzdłuż przebiegu naczyń krwionośnych od stawu mostkowo-obojczykowego do środka linii łączącej kąt żuchwy z wyrostkiem sutkowatym. U osób szczupłych lub nerwowych często obserwuje się tętnienie nad tętnicami szyjnymi niezależnie od ewentualnego istnienia nienormalnego stanu serca. Przemęczenie i nadmierne palenie tytoniu oraz nadużycie innych środków pobudzających serce powoduje tętnienie tętnic szyjnych w większym niż zwykle stopniu. Wpływy emocjonalne mogą dawać ten sam efekt. W niedokrwistości znacznego stopnia zjawisko to jest często stwierdzane. Stany gorączkowe są połączone z podobnym tętnieniem z powodu nadmiernego pobudzenia układu krążenia.
Insufficientia valvularum semihinariuin aortae (niedomykalność zastawek pół-księżycowatych tętnicy głównej). Cechy. Nad wszystkimi obwodowymi tętnicami widoczne jest silne tętnienie. Dotyczy to nie tylko dużych powierzchownych tętnic, włączając w to tętnice szyjne, lecz tętnienie można również obserwować w małych tętniczkach na dłoni i twarzy. Pulsacje mogą być tak silne, że mogą spowodować chwianie się głowy.
Aneurysma arcus aortae (tętniak łuku tętnicy głównej). Cechy. Jeśli rozszerzenie tętnicy głównej obejmie pierścień włóknisty ujścia tej tętnicy, zwiększy jego obwód, a to spowoduje nieszczelność zastawek tętnicy głównej, powstają objawy niedomykalności zastawek tętnicy głównej oraz intensywne tętnienie tętnic szyjnych. Jeśli natomiast tętniak poprzecznej części łuku obejmie tętnicę bezimienną, prawa tętnica szyjna tętni z mniejszą intensywnością niż lewa.
Hypertrophia cordis (ventriculi sinistri — przerost lewej komory serca). Cechy. Tętnice mogą tętnić bardzo silnie, a w skrajnych przypadkach tułów chorego pochyla się rytmicznie przy każdym skurczu serca.
Arteriosclerosis (stwardnienie tętnic). Cechy. U szczupłych mężczyzn ze stwardniałymi tętnicami i nadciśnieniem tętniczym obserwuje się często silne tętnienie tętnic szyjnych. U kobiet prawa tętnica szyjna może być wypuklona, stwarzając pozory istnienia tętniaka.
Występowanie zwykle w późniejszym wieku; rozlane bóle głowy; zgrubiałe tętnice; wysokie ciśnienie krwi; przerost lewej komory ze wzmożeniem drugiego tonu nad tętnicą główną; zawroty głowy, czasem zamroczenie względnie brak uwagi; w okresie późniejszym może wystąpić otępienie postępujące; przemijające porażenie mięśni, afazja względnie krwotok mózgowy; miażdżyca naczyń siatkówki (potwierdzona badaniem oftalmoskopo-wym).
Morbus Gravesi (choroba Gravesa). Cechy. Czasami największą skargą jest odczuwanie bardzo silnego pulsowania tętnic, szczególnie na szyi, co uwidacznia się w badaniu jako silne tętnienie tętnic szyjnych.
Asthenia neurocirculatoria (astenia nerwowo-krążeniowa; zespół wysiłkowy). Cechy. W pewnych przypadkach tętnienie tętnic szyjnych jest stałym objawem podmiotowym względnie może pojawić się po wysiłku albo po podnieceniu.
Występowanie pod wpływem nadmiernego obciążenia fizycznego lub psychicznego; zadyszka po wysiłkach nieproporcjonalna do ich wielkości, przyśpieszenie tętna, szczególnie pod wpływem wysiłku fizycznego lub napięcia emocjonalnego, mijające we śnie; nadmierne męczenie się wysiłkiem fizycznym; kołatanie serca; ataki zawrotów głowy i omdleń; ból w okolicy serca; ogólne objawy nerwicowe; przemiana podstawowa normalna.
Anaemia perniciosa. Cechy. Czasem może pojawić się znaczne i nasilone tętnienie tętnic, naśladujące tętnienie w niedomykalności zastawek półksfą-życowatych tętnicy głównej, co jeszcze bardziej zostaje podkreślone chybkim charakterem tętna.
Mniej częste przyczyny. Haemorrhagia; aneurysma arteriae carotis; aneurysma arteriae anonymae; haemorrhagia cerebri; tachycardia paroxysmalis; costa cervicalis; stenosis isthmi aortae (typus adultorum); stenosis isthmi aortae cum stenose ostii arteriosi sinistri et insufficientia valvularum semi-lunarium aortae; aortitis acuta; hypertonia arterialis (essentialis, secundaria et paroxysmalis); działanie azotynu amylu; działanie adrenaliny; zamknięcie światła tętnicy głównej zstępującej.