Ten objaw przedmiotowy spotyka się często. U osób wyniszczonych i w po­deszłym wieku niekoniecznie musi on być patognomoniczny. Objaw ten po­wstaje ponadto po nadmiernych wysiłkach fizycznych i przyjęciu środków po­budzających. Asthenia neurocirculatoria (astenia nerwowo-krążeniowa; zespół wysiłkowy, serce żołnierskie). Cechy. Nad wcięciem szyjnym mostka może się pojawić tętnienie. Aneurysma arcus aortae (tętniak łuku tętnicy głównej). Cechy. Tętnienie skurczowe w dołku nadmostkowym towarzyszy tętniakowi poziomej części łuku aorty z dużą stałością. W wywiadzie — czasem kiła, ból o natężeniu od łagod­nego do anginoidalnego; chrypka lub bezgłos; niekiedy niewielkie krwioplu-cie; duszność, często napadowa; czasem utrudnienie połykania; tętnienie, cza­dem wyczuwalne palpacyjnie lub widoczne (rozprężliwe) w górnej okolicy mostka, szczególnie po stronach bocznych mostka; czasem nierówność źrenic oraz nierówność tętna; pociąganie krtani ku dołowi; powiększone pole stłu­mienia wielkich naczyń, silny ton rozkurczowy i szmer nad tętniakiem; mruk skurczowy i szmer; zmiany w obrazie radiologicznym (rozprężliwy guz); czasem dodatnie odczyny serologiczne. Dilatatio aortae (rozszerzenie tętnicy głównej; atheroma aortae). Cechy. Przy rozszerzeniu tętnicy głównej cennym przedmiotowym objawem diagno­stycznym jest tętnienie w okolicy dołka nadmostkowego. W połączeniu z tym objawem widoczne jest często ponad obojczykiem tętnienie prawej tętnicy podobojczykowej, uniesionej ku górze w wyniku rozszerzenia tętnicy głównej. ! Występowanie w późniejszym wieku; niekiedy w wywia­dzie kiła; objawy uogólnionej miażdżycy naczyń; czasem przerost serca; nie­kiedy objawy przedmiotowe zapalenia nerek; czasem zawroty głowy; widoczne oraz wyczuwalne palpacyjnie; stwardniałe tętnice; zmiany w naczyniach siat­kówki oka; nadciśnienie tętnicze (ciśnienie skurczowe ponad 160 mm Hg, ciśnienie rozkurczowe ponad 100 mm Hg); czasem szmer skurczowy nad tęt­nicą główną; badanie radiologiczne. Aneurysma arteriae anonymae (tętniak tętnicy bezimiennej). Cechy. Czasem stwierdza się tętniący guz w dołku nadmostkowym, połączony z podobnym zjawiskiem w okolicy prawego stawu mostkowo-obojczykowego. Czynnościowe nadmierne tętnienie tętnicy głównej. Cechy. Podczas skur­czu serca tętnienie może być wyraźnie odczuwane i czasem widoczne w dołku n a d m o s t k o wy m. Pojawianie się u nerwicowych, niedokrwistych kobiet; cza­sem obserwuje się silne uderzenie o ścianę klatki piersiowej w okolicy ręko­jeści mostka; gwałtowne tętnienie tętnicy głównej brzusznej; brak objawów tętniaka lub rozszerzenia tętnicy głównej. Mniej częste przyczyny. Costa cervicalis; scoliosis; nieprawidłowości w wiel­kości i rozmieszczeniu naczyń przy podstawie szyi; eksponowanie prawej tęt­nicy podobojczykowej z powodu zapadnięcia się płuca, względnie przewodze­nie jego tętnienia przez skonsolidowane płuco po tej samej stronie.