Glomerulonephritis acuta (ostra choroba Brighta). Cechy. Choroba zaczyna się obrzękiem wokół oczu oraz twarzy i okolicy kostek kończyn dolnych. Później, gdy rozwija się anasarca, całe ciało, włącznie z twarzą, jest wyraźnie obrzękłe, a w tkankach przy uciśnięciu pozostaje wgłębienie. Nagły lub podstępny początek choroby; ból głowy; nud­ności i wymioty; gorączka; charakterystyczna cera; sucha skóra; obłożony język; skąpa ilość moczu; niedokrwistość; uogólniony obrzęk; bywa podnie­sione ciśnienie krwi, badanie moczu (ciemna łub przydymiona barwa, ciężar właściwy 1,025 do 1,035, znaczna ilość białka, krwinki czerwone, wałeczki wszelkich rodzajów, obfity osad); bywa zapalenie siatkówki (wziernikowanie dna oka). Glomerulonephritis subacuta et chronica (przewlekła choroba Brighta). Cechy. Obrzęk bywa znaczny i uporczywy, najwcześniej występuje na twarzy i na stopach. Powieki są obrzęknięte, zwłaszcza z rana. Obrzęk może być uogólniony, tkanki przy ucisku wgłębiają się. Nudności i wymioty; zwiększenie ciśnienia tętniczego ze wzmożeniem drugiego tonu nad tętnicą główną; w okresie wystąpienia obrzę­ków wydzielanie moczu jest zmniejszone; białkomocz; wałeczki w moczu; krwiomocz; związane z zapaleniem nerek zapalenie siatkówki (oftalmoskopia); upośledzenie czynności nerek (clearance mocznika lub fenolosulfoftaleiny); wysoki poziom mocznika we krwi (badanie chemiczne krwi); niedokrwistość. Nephrosis lipoidea. Cechy. Obrzęk jest uogólniony i obejmuje twarz. Może utrzymywać się miesiącami, a nawet latami. Uogólniony obrzęk; ciśnienie krwi nie jest podwyższone; nie stwierdza się niedokrwistości ani zatrzymywania ciał azotowych; badanie moczu (dużo białka, wałeczki). Trichinosis. Cechy. Obrzęk jest ważnym objawem tego zakażenia. Wczesny przejściowy obrzęk twarzy i powiek występuje około 8 dnia. W 4 lub 5 tyg. obrzęk jest często znacznego stopnia, obejmuje twarz, kończyny i cały tułów, z wyłączeniem zewnętrznych narządów płciowych. W wywiadzie — spożycie wieprzowiny lub innego zakażo­nego mięsa; początkowo bóle brzucha, wymioty i często biegunka; gorączka zwalniająca lub okresowa (od 7 do 14 dnia); mięśnie obrzmiałe, twarde i bo­lesne; kaszel i duszność; bezgłos; wychudzenie; niedokrwistość; eozynofilia i leukocytoza; czas trwania choroby od 2 do 8 tyg.; badanie podejrzanego pokarmu na obecność larw włośnicy; badanie kału na pasożyty; badanie bioptyczne. Morbilli (rubeola). Cechy. Twarz jest znacznie obrzmiała, zwłaszcza wokół oczu, kiedy rozwiną się w pełni wykwity, a Tysy twarzy czasami trudno jest rozpoznać. Variola. Cechy. Wyraźne obrzmienie skóry twarzy powoduje zamknięcie oczu, jeśli uszkodzenia zlewają się. Insolatio. Cechy. Twarz bywa obrzmiała, czerwona, bolesna i gorąca. W wywiadzie stwierdza się narażenie na działanie pro­mieni słonecznych; gorączka. Eczema. Cechy. Skóra twarzy jest często znacznie obrzmiała. Alcoholismus acutus. Cechy. Kiedy hulaka trzeźwieje po „wesołej zabawie", obrzmienie twarzy jest wyraźne. Pertussis (krztusiec). Cechy. Twarz jest często nabrzmiała od stałego prze­krwienia, co najbardziej zaznacza się wokół oczu. G Tumor mediastini. Cechy. Twarz, górna część klatki piersiowej i górne kończyny mogą niekiedy obrzmiewać, brzęknąć i sinieć wskutek ucisku na żyłę czczą górną. Skryty początek choroby; duszność, często ostra i napa­dowa; kaszel, często silny, z napadami (bywa dźwięczny); czasem ból w klatce piersiowej promieniujący do ramion; sinica; utrudnienie połykania; osłabiony i ochrypły głos; postawa siedząca z głową odrzuconą ku tyłowi; nierucho­mość lub wypuklenie po stronie guza; rozszerzenie żył klatki piersiowej, szyi i ramion, często jednostronne; osłabienie drżenia głosowego, szmerów odde­chowych oraz odgłosu oskrzelowego mowy, ze stłumieniem odgłosu opuko-wego nad śródpiersiem; niekiedy tętnienie mostkowe, ale nierozprężliwe; czasem wysięk w opłucnej; badanie radiologiczne (wykazuje nieprawidłowo tętniący, ale nierozprężliwy guz w śródpiersiu). Aneurysma arcus aorlae. Cechy. Jeżeli ucisk występuje nagle, wywołuje on różnego stopnia obrzęk głowy, twarzy, szyi i ramion oraz sinicę twarzy. Kiedy ucisk rozwija się stopniowo, jak bywa to zazwyczaj, obciążenie roz­kłada się na układ żył obocznych, co zmniejsza nasilenie tych objawów. W wywiadzie — czasem kiła; ból (łagodny do dławico­wego); kaszel metaliczny, często napadowy; głos chrapliwy lub bezgłos; nie­kiedy niewielkie krwioplucie; duszność, często napadowa; czasem utrudnie­nie połykania; wyczuwalne przy palpacji lub widoczne tętnienie (rozprężliwe); nierówne źrenice; niejednakowe tętno; pociąganie tchawicy; rozszerzenie żył; zwiększenie obszaru stłumienia; głośny drugi ton i szmer rozkurczowy nad tętniakiem; szmer skurczowy i mruk nad tętniakiem; badanie radiologiczne (rozprężliwy guz). Mniej częste przyczyny. Morbus Hodgkini; pericarditis exsudativa; angina Ludovici; emphysema subcutaneum; morbus Graves-Basedowi; pneumothorax; febris dengue; trypanosomiasis; scorbutus; morbus postsericus; chlorosis; thrombosis cerebri; tumor cordis; beri-beri; encephalomyelitis; oedema angio-neuroticum; dermatitis contagiosa; erysipelas; anthrax; hypereorticismus; mediastinitis chronica; lymphoedema chronicum; dermatomyositis; syndroma Melkerssoni (uporczywe obrzmienie twarzy; nawracające porażenie twarzy; lingua plicata); syndroma carcinoides; przewlekłe zatrucie lekami; gruźlica węzłów oskrzelowych; obrzęk głodowy; syndroma venae cavae superioris (lymphoma seu lymphadenitis mediastini); mediastinitis chronica; przerzuty naciekające żyłę; thrombosis; krwotok do śródpiersia; krwotok do grasicy; pęknięcie tętniaka tętnicy głównej do żyły czczej górnej; guz śródpiersia i tętniak tętnicy głównej).