Zastygły, nieprzyjemny uśmiech jest wynikiem skurczu mięśni twarzy. Po­wieki są podniesione, a kąciki ust opuszczone ku dołowi wskutek skurczu mięśni. Tetanus (tężec). Cechy. Typowy uśmiech sardoniczny występuje w tej cho­robie. W wywiadzie stwierdza się ranę kłutą (8 do 12 dni przed­tem); sztywność karku; szczękościsk; bywa refrakcja głowy; gorączka, drgawki; kurcze tężcowe (opisthotonus, orthotonus) ze sztywnością pomiędzy napadami; czas trwania nie przekracza 7 do 10 dni; posiew materiału z rany i próba biologiczna. Zatrucie strychniną. Cechy. Grymas twarzy jest taki .sam jak w tężcu. W wywiadzie — przedawkowanie strychniny lub spożycie trutki na szczury; szczęka i kark nie są specjalnie objęte chorobą; skurcze toniczne wiodące do Opisthotonus powstają przy najsłabszym bodźcu, z całko­witym rozluźnieniem mięśni w okresie między skurczami; ciepłota ciała pra­widłowa; szybkie zejście śmiertelne lub szybkie ustępowanie objawów; bada­nie zawartości żołądka. Peritonitis diffusa acuta. Cechy. Niekiedy facies hippocratica, spotykaną w tej chorobie, można wziąć za uśmiech sardoniczny. Katalepsia. Cechy. Jeśli twarz ta miałaby być uśmiechnięta, to uśmiech ten jest zastygły. Przewlekłość; utrzymywanie godzinami wyprostowanej po­stawy, która by szybko wyczerpała zwykłego osobnika; wywiad i towarzy­szące objawy psychiczne wskazują na melancholię lub otępienie. Tetania acuta. Cechy. W ostrych przypadkach skurcz twarzy może powodo­wać sztywność i stężenie rysów z opuszczeniem kącików ust. Skurcz ręki i stopy oraz krtani; dodatnie objawy Erba, Chwosteka i Trousseau; istnienie czynnika etiologicznego (niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia z różnych przyczyn, alkaloza z różnych przyczyn). Mniej częste przyczyny. Carcinoma abdominis; sclerodermia; enteritis ulce­rosa; degeneratio lenticularis progressiva; hysteria; diaphragmatitis; paralysis facioscapulohumeralis (Landouzy-Dejerine); cicatrix contracta; simulatio; intoxicatio coffeino.