W rozwoju rodowym człowieka nos jest zdobyczą nową. Jeszcze u ssaków z silnie rozwiniętym uzębieniem i słabo rozwiniętym mózgiem brak jest nosa. Pierwsze oznaki nosa zewnętrznego występują u małp człekokształtnych. Człowiek przedhistoryczny miał przypuszczalnie nos słabo wydatny, szeroki i tępy, zbliżony do nosa jaki posiada wiele dziś żyjących grup ludzkich (Australijczycy, Buszmeni); u innych grup nos jest duży i bardzo wydatny. Przyczyn powstania nosa zewnętrznego dopatrywać się należy w silnym rozwoju mózgu i osłabieniu uzębienia, wskutek czego część twarzowa czaszki nie leży do przodu od części mózgowej, lecz poniżej jej. Nozdrza przednie pierwotnie skierowane do przodu, tak jak jeszcze u zarodka ludzkiego, ostatecznie otwierają się bardziej ku dołowi i prąd powietrza zdobywa korzystną drogę do okolicy węchowej jamy nosowej. W zależności od przebiegu linii profilu odróżniamy nosy wklęsłe, proste i wypukłe. Ale w każdej z tych grup kształt bywa bardzo różny. Nos silnie wydatny (nos duży) ma zwykle ostro zarysowany grzbiet i strome powierzchnie boczne; nosy niskie często w ogóle nie mają wyraźnych powierz­chni bocznych i zamiast ostrego grzbietu słabo zaokrąglone powierzchnie. Koniec nosa może być skierowany ku górze, do przodu lub ku dołowi; nos wypukły, który ma koniec skierowany ku dołowi wytwarza tzw. kształt haczykowaty; jeżeli w górnej części jest za­łamany a koniec skierowany do przodu—po­wstaje wtedy nos orli (tzw. rzymski). Dla ogól­nego kształtu nosa duże znaczenie ma jego nasada. Może ona być głęboko wcięta a wte­dy nos silnie występuje lub też profil czoła i profil nosa bez ostrej granicy przechodzą jeden w drugi, jak np. w tzw. nosie greckim lub też w wielu niskich, płaskich i wklęsłych nosach . Duże, wydatne nosy osiągają swój typowy kształt dopiero w wieku młodzieńczym; jako dzieci osobnicy ci mają nosy tępe ze słabo zaznaczonym grzbietem i nasadą. W ścisłej zależności z ogólnym kształtem nosa jest kształt nozdrzy przednich. W nosach dużych i wydatnych nozdrza przednie są na ogół węższe i ustawione ró­wnolegle do siebie; nosy tępe mają nozdrza okrągławe lub owalne, przy czym ich długie osie zbiegają się do przodu. Jeżeli nosy są bardzo niskie (Murzyni, Australijczycy), nozdrza ustawione są prawie zupełnie po­przecznie. Dla klasyfikacji ras kształt nosa ma duże znaczenie. Kształt nosa wyrażamy stosunkiem sze­rokości nosa do jego wysokości. Wysokość nosa stanowi odległość nasady (daje się tu głębiej położonego punktu podstawy nosa górną); szerokość nosa — odległość między najbardziej bocznie położonymi punktami skrzydeł. Szerokość wyrażoną w odsetkach wysokości nazywamy wskaźnikiem no­sowym. Mówimy o osobnikach lub grupach czy rasach ludzkich: wąskonosych, lub nadwąskonosych (leptorrhinae et hyperlepiorrhinae), jeżeli wskaźnik nie dochodzi do 70,0 lub nawet 55,0; pośrednionosych (mesorrhinae) ze wskaźnikiem70—85; szerokonosych (chamaerrhinae) ze wskaźnikiem 85,0—100 i nadszerokonosych (hyperchamaerrhinae) ze wskaźnikiem powyżej 100. Do grupy wąskonosych należą na ogół Europejczycy, Hindusi, ludy Kaukazu, Eskimosi, Ainowie; do pośrednionosych wiele szczepów środkowo-azjatyckich i północno-azjatyckich; do szerokonosych prze­ważnie Mongoli, Malajczycy, niektóre szczepy murzyńskie; krańcowo szerokie nosy , w których szerokość jest większa od wysokości, mają Murzyni, Buszmeni, Au­stralijczycy, Tasmańczycy.