Zawrót głowy może być najwybitniejszym objawem, na jaki żalą się pa­cjenci w niektórych chorobach, a bywa również i jednym z mniej znaczących objawów. Większość autorów dzieli choroby, w których występuje zawrót głowy, na pewne grupy, jak np. choroby narządu krążenia, ośrodkowego ukła­du nerwowego, uszu, oczu, zatrucia, choroby przewodu pokarmowego oraz nerwowe. Poniżej podaje się te choroby bez wydzielania grup. W praktyce zawroty głowy nie są tak częste, jak oszołomienie, ale niektóre jednostki cho­robowe mogą przebiegać albo z oszołomieniem, albo z zawrotami głowy. Trzeba przede wszystkim upewnić się, że chory rzeczywiście cierpi na za­wrót głowy, a nie właśnie na oszołomienie, że przedmioty otoczenia wydają się choremu wirować wokół niego (vertigo objectiva) lub że choremu wy­daje się, iż sam porusza się w przestrzeni (vertigo subjectiva). Morbus Menieri (zespół błędnikowy). Cechy. Zawrót głowy jest tak znaczny, że pacjent może upaść, ale nie traci przy tym przytomności. Napady wystę­pują nieregularnie. Napad pojawia się nagle i trwa kilka sekund do kilku godzin. Położenie się przynosi ulgę. Zwykle występowanie pod koniec średniego wieku; uczu­cie wybuchu w uchu; szum w uszach; bezpośrednio potem ogłuchnięcie po stronie zaatakowanej; brak objawów zajęcia V lub VII nerwu czaszkowego. Łabyrinthitis. Cechy. Zawrotowi głowy towarzyszy zaburzenie równowagi, mdłości i wymioty oraz oczopląs ku stronie zmienionego chorobowo błędnika (ale ku stronie zdrowej, jeśli błędnik uległ zniszczeniu). Zawrót głowy nie znika ani w pozycji poziomej, ani po zamknięciu oczu. Główne objawy. Normalna ciepłota ciała; normalna błona bębenkowa (oto-skopia); szum w uszach z głośnym szmerem gwizdania; postępujące głuch-nięcie; oczopląs ku stronie zmienionej chorobowo ze skłonnością do padania na stronę przeciwną; próby czynnościowe narządu przedsionkowego. Tumor cerebelli (guz móżdżku). Cechy. Zawrót głowy jest stałym objawem również przy wypoczynku, siedzeniu lub leżeniu, pojawia się wcześnie i łączy się z uczuciem, iż przedmioty kręcą się wokół ciała lub że samo ciało znaj­duje się w ruchu. Zawrót głowy nie zależy zupełnie od bezładu (ataxia). Ból głowy; wymioty; zapalenie nerwu wzrokowego; bezład móżdżkowy (chód chwiejny lub z zataczaniem się); oczopląs; zaburzenia mo­wy; asynergia; adiadochokineza; zmienność odruchów i hipotonia; badanie radiologiczne. Tumor cerebri (guz mózgu). Cechy. Zawrót głowy występuje w napadach, które wydają się odpowiadać okresom powiększania się guza; zawrotom głowy towarzyszy nie dające się opisać uczucie dezorientacji oraz uczucie niepewnej równowagi. Ból głowy; wymioty o typie chlustającym, bez mdłości; tarcza zastoinowa nerwu wzrokowego; zaburzenia psychiczne, motoryczne lub czuciowe zależnie od rozmiaru i umiejscowienia guza; ubytki pola widzenia; wentrykulogram; eleiktroencefalogram; arteriografia; badanie radiologiczne. Syphilis cerebri (kiła mózgu). Cechy. Często występuje zawrót głowy i na­sila się przy wysiłku umysłowym lub fizycznym. Ból głowy (wieczorem); wymioty; źrenice nieregularne, nierówne lub nieruchome; porażenia różnych nerwów; objawy zakrzepowe (afazja, porażenia); dodatnie odczyny serologiczne w krwi i w płynia móz-gowo-rdzeniowym (u 90% chorych). Paralysis progressiva. Cechy. Zawroty głowy występują we wstępnym okre­sie, a w stadiach zaawansowanych poprzedzają śpiączkę, drgawki lub pora­żenie połowicze. Zawroty głowy występują przejściowo. Mniej częste przyczyny. Tabes dorsalis; każda choroba móżdżku; oczopląs górników; vertigo laryngealis; morbus Gerlieri; syndroma nuclei ambigui; szybkie obracanie się; kołysanie się (huśtanie); sclerosis multiplex; intoxicatio streptomycino; haemorrhagia subarachnoidal; fractura ossis temporalis; guz ucha środkowego szerzący się na błędnik; otitis media catharrhalis acuta et chronica; sinusitis sphenoidalis acuta; stan po operacyjnej fenestracji; encephalitis St. Louis.