W ogniskowym zapaleniu kłębków nerkowych można wg Zollingera wyodrębnić 3 rodzaje zmian, a mianowicje: 1. Typ czysto przerostowy (proliferative Form), który pod względem charakteru zmian całkowicie odpowiada wyżej opisanemu w rozlanym zapaleniu nerek z tą jedynie różnicą, że występują one ogniskowo i dotyczą tylko części czynnych elementów nerek. Tego rodza- ju zmiany można uzyskać doświadczalnie po zastosowaniu obcych suro- wic u uczulonych zwierząt lub po wstrzykiwaniu im jadów bakteryjnych razem z azotanem uranowym. U ludzi podobny typ zmian stwierdza się w następstwie ciężkich zakażeń przebiegających bez objawów posocznicy. Podkreślić należy, że między postacią zapalenia ogniskowego a rozlanym zapaleniem kłębków nerkowych istnieją jedynie różnice ilościowe. Na materiale sekcyjnym bowiem można nierzadko spotkać postacie przej­ściowe, a w pewnych warunkach u zwierząt doświadczalnych można wy­wołać albo rozlaną, albo ograniczoną postać zapalenia nerek, stosując te same czynniki wywołujące, a zmieniając tylko dawkę i czas stosowania. Potwierdza to przypuszczenie, że zasadniczy mechanizm patogenetyczny przerostowego zapalenia kłębków nerkowych jest ten sam dla jego roz­lanej oraz ograniczonej postaci i polega na odczynie antygen — przeciw­ciało. Inny rodzaj zmian ogniskowych spotyka się w wyniku istnienia swoistych stosunków odpornościowych w ustroju, analogicznych do tych, które powodują w sercu powstanie powolnego zapalenia posoczni czego wsierdzia (endocarditis lenta). Wskutek usadawiania się niezbyt zjadli­wych drobnoustrojów w samych włośniczkach — przeważnie w obrębie istoty korowej — powstają miejscowe odczyny zakrzep owo-włóknikowe, które Lohlein nazywał glomerulitis focalis embolica non purulenta, przypuszczając niesłusznie, że chodzi tu o drobne zatory włóknikowe z zajętych zastawek serca. Zollinger nazywa tę postać ognis­kowego zapalenia nerek trombocapillaritis. Trzecią postać ogniskowego nieropnego zapalenia nerek spotyka się w stanach posoczniczych jako wyraz odczynu ogólnonarządowego na osiedlanie się bardzo zjadliwych drobnoustrojów we włośniczkach, zwłaszcza we włośniczkach istoty rdzeniowej. Ten rodzaj odczynu widuje się w typowej postaci np. w przebiegu gruźlicy prosów­kowej.