Koślawość stopy. Cechy. Istnieje kilka odmian tego zniekształcenia — w postaci odosobnionej lub złożonej. W stopie końskiej (zwykle nabytej w wyniku porażenia mięśni prostowników) chory chodzi na palcach, a w cięższych przypadkach — na grzbiecie stopy, przy czym pięta jest wy­kręcona ku górze. W stopie piętowej (wrodzonej lub nabytej) stopa jest skrę­cona w kierunku ku górze, a chory chodzi na pięcie. W stopie koślawej istnieje odwiedzenie i skręcenie na zewnątrz stopy ze spłaszczeniem po­wierzchni podeszwowej (spotykane również w płaskostopiu). W stopie szpota­wej (rzadko spotykanej bez końskiej) stwierdza się przywiedzenie i skręcenie do wewnątrz stopy, przy czym chory chodzi na zewnętrznym brzegu po­deszwy. Stopa końsko-szpotawa jest najczęstszą odmianą zniekształcenia stopy (zwykle wrodzona) i gdy występuje obustronnie, nazywana jest również „chwiejną stopą". Pięta jest wykręcona ku górze, a stopa podwinięta pod siebie w ten sposób, że palce są skierowane do wewnątrz, a chory chodzi na zewnętrznym brzegu stopy lub jej grzbiecie. W stopie końsko-koślawej (rzadko wrodzonej) pięta jest uniesiona i chory chodzi na wewnętrznym brze­gu stopy. Stopa piętowo-koślawa jest połączeniem stopy piętowej i koślawej i zwykle pojawia się po zapaleniu rogów przednich rdzenia. Stopa piętowo-szpotawa jest połączeniem stopy piętowej i szpotawej. Zniekształcenia te są wrodzone względnie nabyte. Nabyte zniekształcenia stóp mogą pojawiać się z powodu porażenia wywołanego każdą przyczyną: np. zapalenie przednich rogów rdzenia, zaburzenia skurczowe pewnych grup mięśniowych, przykur­cze z powodu blizn tkanek miękkich po urazach lub schorzeniach, pęknięcia ścięgien mięśni lub samych mięśni, złamania powyżej stawu skokowego, epi-physitis, skrócenie kończyny dolnej, przedłużone unieruchomienie stopy lub niewłaściwe zastosowanie opatrunku plastrowego. Pes planus (stopa plaska). Cechy. Przyśrodkowy brzeg stopy jest wydłużony i spoczywa na podłożu, a kostka przyśrodkowa i głowa kości skokowej są bardziej wypuklone niż zwykle. Zniekształcenie jest dość wyraźne w dobrze wykształconych przypadkach i jest bardziej zaznaczone podczas stania cho­rego. Ból po stronie podeszwowej i w stawach środkowych stepu po użyciu stopy, czasem przechodzący w górę kończyny; utrata nor­malnej giętkości; tkliwość nad miejscami przyczepu więzadeł; obrzmienie; chód z szuraniem nogami; poszerzenie odbicia podeszwy w części utrzymu­jącej ciężar ciała. Pes excavatus. Cechy. Łuk stopy jest zwiększony, uniesiony lub uwypu­klony na zewnątrz. Noszenie krótkiego lub źle dopasowanego obuwia względ­nie przebycie zapalenia rogów przednich rdzenia; wyjątkowo (w wywiadzie) istnienie od urodzenia. Ataxia hereditaria Friedreichi. Cechy. Spostrzeganym przede wszystkim zniekształceniem jest stopa wydrążona; stopa jest lekko opadnięta i skró­cona w kierunku przednim; pięta skręcona ku górze, grzbiet stopy wygięty, a palce nadmiernie wyprostowane w stawach śródstopno-paliczkowych. Nad­mierne wyprostowanie dużego palca jest szczególnie uderzające. Palcowy brzeg stopy jest kwadratowy. Zniekształcenie to pojawia się przed powsta­niem znaczniejszego stopnia zaburzeń postawy lub koordynacji.. Stopa szponowata (paralysis nervi tibialis). Cechy. Palce są zgięte w obu stawach obwodowych, a wyprostowane w proksymalnych. W wywiadzie — uszkodzenie nerwu; trudności w chodze­niu; utrata zdolności skręcenia zgiętego podudzia do wewnątrz; czasem stopa piętowa; znieczulenie powierzchni podeszwowej stopy oraz powierzchni ze­wnętrznej i dolnej części powierzchni tylnej podudzia. Tetania, Cechy. Podczas skurczu mięśni stóp i rąk stopy są silnie wypro­stowane, przyjmując czasem pozycję stopy końsko-szpotawej. Paliczki bliższe palców są zgięte, a drugi i trzeci rząd paliczków wyprostowany; powierzchnia podeszwowa jest mocno wygięta, a grzbiet stopy bardzo wypuklony. Mniej częste przyczyny. Dystrophia musculorum pseudohypertrophica (pes equinus); atrophia musculorum progressiva Toothi (pes varus sive equino-varus).