NIEPRAWIDŁOWE OPORY W OKOLICY PĘPKA
Hernia umbilicalis (przepuklina pępkowa). Cechy. U niemowląt przepuklina ta jest zwykle małych rozmiarów, ale u tęgich osób w średnim wieku może osiągnąć znaczną wielkość.
Dilatatio ventricidi (rozszerzenie żołądka). Cechy. Rozszerzony żołądek może zajmować przeważającą część okolicy pępka.
Diastasis recti (rozstęp mięśni prostych brzucha). Cechy. Wypuklenie trze w brzusznych w linii środkowej w postaci kopcowatego wzgórka, sięgającego od wyrostka mieczykowatego mostka do spojenia łonowego, może występować, jeśli chory, leżąc, zegnie ręce i uniesie głowę i ramiona. Przy palpacji wyczuwa się wtedy rozstęp mięśni prostych brzucha.
W wywiadzie — zwykle liczne ciąże; opadnięcie trzew; niekiedy rozlany ból w okolicy pępkowej.
Peritonitis tuberemo (gruźlicze zapalenie otrzewnej). Cechy. Można wykryć guzowate plastyczne opory; czasem występuje niewielkie wodobrzusze. Opory te składają się ze stwardniałej lub skręconej sieci, otorbionego wysięku lub z powiększonych węzłów krezkowych. U dzieci zwłaszcza masv gruźlicze, wiążące się z więzadłem obłym, mogą przebijać się na zewnątrz, ostatecznie perforując w okolicy pępka.
Phantom-tumor. Cechy. Ustalony, mniej lub więcej zaokrąglony gładki opór pojawia się często w sąsiedztwie lub też poniżej pępka. Może pozorować ciążę (ciąża rzekoma); w takich przypadkach choroba powstaje prawdopodobnie wskutek miejscowych przykurczów przepony i mięśni brzusznych. W niektórych przypadkach może być pozorowana niedrożność jelit z bólem, wymiotami, wzdęciem i zatrzymaniem odchodzenia gazów i stolca; objawy te są przypuszczalnie skutkiem skurczu jelit. Opory o takim charakterze mogą występować w prawym lub lewym podżebrzu lub w prawej okolicy pachwinowej. Guz utrzymuje się w czasie snu, ale całkowicie znika w ogólnym znieczuleniu.
Występowanie u osób z nerwicą, zwłaszcza u kobiet; należy wykluczyć ciążę lub choroby organiczne.
Zaklinowanie kału Cechy. Walcowate, ciastowate masy nad pępkiem można niekiedy wyczuć przy palpacji, jeśli większa ilość kału nagromadziła się w poprzecznicy.
Carcinomatosis lymphoglandularum mesentericarum et retroperitonealium
(zrakowacenie węzłów chłonnych krezkowych i zaotrzewnych). Cechy. Wtórne zajęcie tych węzłów wskutek przerzutów złośliwego guza, usadowionego w jamie brzusznej, może powodować pojawienie się wyczuwalnego przy palpici oporu w okolicy śródbrzusza; charakter tych oporów jest zwykle niejasny.
Objawy pierwotnego guza.
Peritonitis carcinomatosa (zapalenie otrzewnej rakowate). Cechy. Masy nowotworowe można wyczuć przy palpacji, jeśli nie ma zbyt dużego wysięku. Sieć może być poskręcana, sprawiając wrażenie powrózkowatych tworów w jamie brzusznej. W niektórych przypadkach zrosty i otorbione wysięki mogą być powodem wyczuwania innych oporów przy palpacji. Niekiedy wyczuwa się liczne guzki przez ścianę jamy brzusznej.
Cystis mesenterica (torbiel krezki). Cechy. W linii środkowej w pobliżu pf.pka wyczuwa się okrągły, dokładnie zarysowany gładki i regularny (z wyjątkiem torbieli wodunkowej), napięty twór. Guz ma znaczną ruchomość wiolo, a zwłaszcza z boku na bok. Guz daje stłumienie odgłosu opukowego z polem rezonansowym ku przodowi zależnie od leżących przed guzem pętli jelitowych. Rozmiary torbieli wynoszą powyżej kilkunastu cm. Torbiele o znacznych rozmiarach mogą być nieruchome wskutek zrostów dając zupełno stłumienie odgłosu opukowego.
Niekiedy ból i zaparcie w związku z rozmiarami guza; bywa nieżyt żołądka i jelit; czasem szybkie wychudnienie; zdarza się niedrożność jelit; choroba trwa zwykle przez wiele lat.
Cyslis seu tumor retroperitoneale (torbiel lub guz zaotrzewnowy). Cechy. Torbiel zaotrzewnowa przypomina objawy torbieli krezki (p. wyżej) z tym, że jest nieruchoma. Łatwo można ją wziąć za torbiel trzustki. Mięsak występuje jako nieruchomy guz, szerzący się ku przodowi w pobliżu śródbrzusza i zwykle poprzecinany przez pętle jelita; jest on zwykle twardy; rzekome torbiele są częste; u dzieci może osiągać znaczne rozmiary.
Jak w torbieli krezki.
Cystis omenli (torbiel sieci). Cechy. Występują tu swobodnie ruchome opory, leżące poniżej poprzecznicy i w bezpośrednim sąsiedztwie przedniej ściany jamy brzusznej przed pętlami jelita cienkiego. Torbiele są albo pojedyncze, albo mnogie. Wszędzie stwierdza się odgłos opukowy bębenkowy.
Jedynie objawy uciskowe, jeśli bardzo duże; wychudnienie w razie zezłośliwienia; niekiedy bywa ból.
Tabes mesaraica (suchoty krezkowe; tuberculosis lymphoglandularum mesen-terii). Cechy. W niektórych przypadkach stwierdza się wyczuwalny opór zlokalizowany w śródbrzuszu lub w pobliżu kątnicy.
Występowanie u dzieci; powiększenie brzucha; zaparcie; niekiedy napady biegunki; zmienna gorączka; chudnięcie; brak apetytu; niedokrwistość; test von Pirgueta.
Mniej częste przyczyny. Purpura Henochi; enchondroma; aneurysma aortae abdominalis; carcinoma coli transversi; intussusceptio; carcinoma intestini tenuis; volvulus omenti; tumor omenti; fibrolipoma mesentericum; abscessus retroperitonealis; morbus Hodgkini (z zajęciem węzłów chłonnych zaotrzew-nowych); lymphosarcoma; cystis urachi; hydronephrosis; hypernephroma; sarcoma renis; nerka podkowiasta; enteritis regionalis; endometriosis; hernia intraabdominalis; tumor umbilici benignum seu malignum (hypertrophia umbilici, angioma, lymphocoele, myxoma, fibroma, papilloma, lipoma, cystis der-moidalis, guzy gruczołów potowych, myoma abdominalis, carcinoma prima-rium seu metasticum); granuloma intestinale; tumores benigni et maligni pan-creatis.