TECHNIKA OKREŚLANIA WSPÓŁCZYNNIKÓW OCZYSZCZANIA
Rozmaici autorzy stosują różne modyfikacje techniki określania współczynników oczyszczania. Wspomniane modyfikacje polegają głównie na tym, że niektórzy uciekają się do stałych wlewań dożylnych kroplowych badanego ciała celem utrzymania jego stężenia w osoczu na jednakowym poziomie w ciągu całego trwania próby. Inni zaś, jak np. Hogeman, wstrzykują je jednorazowo dożylnie, a nawet domięśniowo i podskórnie. Uważają oni, że wprawdzie otrzymuje się wtedy nieco niższe wartości współczynników oczyszczania z powodu obniżenia się stężenia badanej substancji we krwi w późniejszym okresie badania (szczególnie dla inuliny i diodrastu), jednak wielkość błędu z tego powodu jest stosunkowo nieznaczna i dotyczy głównie osobników zdrowych lub z niewielkim tylko uszkodzeniem czynności nerek. Natomiast przy cięższych chorobach nerek zjawisko to nie odgrywa roli. Stałe wlewania dożylne u ciężko chorych na nerki powodują stały wzrost stężenia wlewanej substancji we krwi i sztuczne zwiększenie wartości C w późniejszych okresach badania. Tak więc ujemne strony jednorazowych wlewań u osób zdrowych równoważą się z wadami stałych wlewań kroplowych u ciężko chorych, a różnice zasadniczo nie są duże. Hogeman określa jednocześnie współczynnik oczyszczania inuliny i diodrastu, a często i mocznika lub kreatyniny. Równoczesne określanie wszystkich współczynników (jednego dnia) jest niemożliwe do wykonania dla jednej osoby. Badania wykonuje się rano na czczo, zwykle o 8 godzinie. Chory leży w łóżku lub znajduje się w pozycji półsiedzącej i na ih godziny przed próbą (a więc o godz. 730) wypija llt—;,/4 1 wody. O godz. 8 pobiera się z żyły 8—10 ml krwi dla próby ślepej. Do pozostawionej w żyle igły włącza się dużą strzykawkę, zawierającą 50 ml 10°/o roztworu inuliny i 10 ml 50°/o roztworu diodrastu (uprzednio zmieszane dokładnie) i wstrzykuje się tę mieszaninę powoli w ciągu 5—7 minut. W godzinę po wstrzyknięciu opróżnia się pęcherz moczowy, najlepiej cewnikiem, zwłaszcza jeśli są trudności w oddawaniu moczu, przemywając następnie pęcherz 50 ml roztworu fizjologicznego soli i notując ściśle czas TQ. W ciągu następnej godziny opróżnia się pęcherz trzykrotnie, co 20 minut, zapisując ściśle czas za każdym razem Tt, T2, T3, T4. Jeżeli przerwy między pobraniem tych 3 porcji moczu nie wynoszą dokładnie po 20 minut, to należy wprowadzić odpowiednie poprawki przy obliczaniu diurezy minutowej.
Po upływie 7 minut, licząc od początku każdego z tych okresów badania oczyszczania, pobiera się z żyły po 15—20 ml krwi, razem więc 3 porcje: Pt, P2, P3 (oprócz pierwszej próbki krwi PQ pobranej o godz. 8). Po odwirowaniu w każdej porcji surowicy określa się stężenie inuliny, jodu (dla diodrastu), ewentualnie mocznika i kreatyniny. Mierzy się dokładnie objętość każdej porcji moczu i wykonuje w nich te same określenia. Następnie oblicza się współczynnik oczyszczania każdej substancji
oddzielnie według ogólnego wzoru C = ——, uwzględniając dla mocznika oczywiście maximum clearance lub standard clearance, zależnie od diurezy. Hogeman podaje następujący diagram wykonywania próby oczyszczania.