WYŁYSIENIE
Wyłysienie zmienia się od niewielkich pól wyłysienia uwłosionej części skóry czaszki aż do utraty uwłosienia na całym ciele (alopecia universalis). Linia uwłosienia na przedzie głowy cofa się zwykle u mężczyn wraz z postępującym wiekiem. Przypadki przeciętnego wyłysienia u mężczyzn narastają stopniowo aż do wieku około 70 lat. Wraz z wiekiem może pojawiać się również okrągła lub owalna łysina na uwłosionej skórze czaszki u mężczyzn. U starszych kobiet bywa raczej rozległe przerzedzenie uwłosienia głowy. Znaczniejsze wyłysienie uwłosionej skóry głowy u mężczyzn nie jest rzadkie i zwykle jest dziedziczne. W niniejszym rozdziale zajmiemy się mniej lub bardziej uogólnioną utratą uwłosienia.
Alopecia areata (wyłysienie plackowate). Cechy. Występuje tu nagła zupełna utrata uwłosienia na ściśle ograniczonym okrągłym lub owalnym polu bez towarzyszących zmian zanikowyh lub zapalnych. Uwłosiona skóra głowy jest dotknięta chorobą w części lub w całości. Zwykle uwłosiona skóra głowy jest miejscem, w którym rozpoczyna się choroba; rzadziej może ona w ogóle nie być zaatakowana lub bywa wciągnięta w sprawę później. Spotyka się równoczesne zaatakowanie innych części uwłosienia skóry — brwi, rzęs, pach, brody, okolicy łonowej oraz w mniejszym zakresie tułowia i kończyn. Liczba i rozmiar pól wyłysienia są nader zmienne. Rzadko pacjent traci uwłosienie ciała całkowicie.
Czasem temperament nerwicowy; brak objawów zapalenia; pojawianie się meszku w polach wyłysienia; nader zmienny przebieg; okresy remisji i zaostrzeń.
Mniej częste przyczyny. Graviditas; alopecia congenita; lichen planus follicularis; infectio bacterialis; działanie środków chemicznych i leków (tal, heparyna, nitrogranulogen; antagoniści kwasu foliowego; dimery chloroprenu; przyjmowanie witaminy A w nadmiarze; alergiczne odczyny na leki, połączone z dermatitis exfoliativa); niedoczynność tarczycy (raczej przerzedzenie uwłosienia niż wyłysienie); dermatomyositis; acanthosis nigricans; lupus erythematosus disseminatus; diabetes mellitus (w zaawansowanych przypadkach); cachexia; lymphoma; wyłysienie u kobiet w średnim wieku.